Door vloeren regelmatig te spoelen met water kan de ammoniakemissie van melkveestallen tot wel 40% worden beperkt. Tot deze conclusie komen onderzoekers van Wageningen University & Research.
“Dat de ammoniakuitstoot van de melkveehouderij beperkt zou kunnen worden door de vloeren met water te spoelen, was al wel bekend”, vertelt Hendrik Jan van Dooren van de WUR. “Maar hoeveel die beperking zou kunnen zijn en op welke manier er dan gespoeld zou moeten worden, daar was nog weinig over duidelijk.”
Hendrik Jan van DoorenOp de Dairy Campus, een proefbedrijf in Leeuwarden, testte Van Dooren daarom drie verschillende spoelmethodes: regelmatig spoelen, regelmatig spoelen in combinatie met het schoon schuiven van de vloer en de variant om bij de start van de metingen al het water in één keer in de kelder te brengen. Ter controle was er ook nog een vierde afdeling waarin geen methode werd getest, maar op de gangbare manier werd gewerkt.
“Dan blijkt dat het geen gunstig effect heeft als er in één keer een grote hoeveelheid water in de kelder wordt gebracht. Op het water ontstaat dan een drijflaag en de emissie wordt niet veel lager”, zegt Van Dooren. Dat is wel het geval als de vloer regelmatig wordt gespoeld. “Dienen we het water regelmatig, en dan bedoel ik meerdere keren per dag, toe dan wordt het ammoniumgehalte duidelijk lager dan als het water in één keer bij de start werd toegediend. Een emissiereductie van 40% is dan haalbaar.”
Bijkomend voordeel is volgens Van Dooren dat het uitrijden van de verdunde mest op het land ook daar weer tot een emissiereductie kan leiden. Om de maatregel in de praktijk breder toepasbaar te laten zijn, is het volgens de onderzoeker wel nodig dat deze methode van emissiereductie op een andere manier erkend wordt door de wetgever. “Het is al wel een erkende maatregel, maar wel een hogere emissiefactor. Om deze methode breed in te kunnen zetten is aanpassing daarvan nodig.”
Om de mest effectief te verdunnen is ongeveer evenveel water als mest nodig. “Ik kan me voorstellen dat het vraagtekens oproept in tijden van waterschaarste om zoveel drinkwater te gebruiken om stallen schoon te spoelen. Daarom zijn we ook aan het kijken welke alternatieven er zijn voor leidingwater. Je zou dan kunnen denken aan het oogsten van regenwater, de meeste stallen hebben daar genoeg dakoppervlakte voor, maar bijvoorbeeld ook aan hergebruik van water dat nu al door de boeren wordt gebruikt.”
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water