In duizend jaar was de warme golfstroom in de Atlantische Oceaan nog niet zo zwak als nu. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Duitse, Ierse en Britse wetenschappers. Afzwakking van deze moeilijk te analyseren golfstroom zou gevolgen hebben voor de zeespiegel aan de Amerikaanse kant van de oceaan en voor de weersomstandigheden in Europa.
De Atlantic Meridional Overturning Circulation (AMOC) is een systeem van stromingen in de oceaan, waaronder de Warme Golfstroom. “De AMOC verdeelt veel warmte in het klimaatsysteem,” legt Dewi le Bars van het KNMI uit. “Het transporteert de warmte van het zuiden naar het noorden van de Atlantische Oceaan. Daarnaast kan het stromingensysteem de oceaan op grotere diepte koelen. De AMOC heeft veel invloed op het klimaat omdat het bepaald in welke mate de oceaan de hitte, die ontstaat door de opwarming van de aarde, op kan nemen.
De zeespiegel aan de Amerikaanse kust van de Atalantische Oceaan zou door een afzwakkend systeem van golfstromen gaan stijgen. In Europa kan verdere afzwakking van de stroom leiden tot strengere winters en hetere, drogere zomers. Le Bars: “Afzwakkende stromingen hebben dus geen directe gevolgen voor de prognoses voor de zeespiegelstijging bij Nederland. Maar om onze klimaatmodellen te testen, is het wel belangrijk om veranderingen in deze stromingen in het verleden te begrijpen.”
Laatste woord
Dat het stromingensysteem afzwakt, en dus minder water door de oceaan pompt, door de klimaatverandering werd volgens le Bars al langer vermoed. “Het water aan de oppervlakte van de oceaan wordt lichter. Dit komt enerzijds doordat het water aan de oppervlakte warmer wordt, de opwarming van de aarde zorgt voor hogere temperaturen, en anderzijds doordat het zoete water dat vrijkomt bij het smelten van de Groenlandse ijskap, de Arctische gletsjers en het zee-ijs.”
Deze theorie lijkt door het recente onderzoek te worden bevestigd. Le Bars wijst er wel op dat de AMOC moeilijk te observeren is. “Directe metingen worden pas sinds 2004 gedaan. Het onderzoek waar het nu over gaat, is interessant en bouwt voort op al eerder bekende data. Andere wetenschappers bekeken de data recent echter op een andere manier en kwamen tot de conclusie dat de AMOC de afgelopen dertig jaar niet is afgezwakt. Hier is het laatste woord dus nog niet over gezegd.”
MEER INFORMATIE
Gulf Stream System at its weakest in over a millennium
A 30-year reconstruction of the Atlantic meridional overturning circulation shows no decline
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.