Dat klimaatverandering voor problemen zorgt die in rap tempo op ons afkomen, wordt door experts wel erkend. Het brede publiek ervan te overtuigen dat het ook zijn steentje bij moet dragen, is nog een opgave. Om dat doel te bereiken, is het in elk geval nodig om van gebaande paden af te wijken. Dat bleek bij de Kennisdag Klimaatadaptie van het Watereducatieplatform.
Het doel van het Watereducatieplatform is volgens Reina Kuiper, die samen met Ingrid Regelink de kennisdag organiseerde, vooral om de waterwereld met al haar inhoudelijke kennis, te verbinden met de educatiewereld, die vooral didactische expertise bezit. "Beide vormen van kennis heb je nodig om scholieren – en in bredere zin de hele bevolking - te bereiken en mee te krijgen. De kennisdag was opgezet rond een concreet en urgent thema: hoe krijgen we klimaatadaptie van de grond?"
"Om het gevoel van urgentie over te brengen en mensen tot echte gedragsverandering te verleiden, zullen we op allerlei terreinen, bijvoorbeeld in het onderwijs de gebaande paden moeten verlaten,” zo vat Kuiper de stemming tijdens de kennisdag samen.
Een van de sprekers, Kim van der Leest, schetste een scala aan voorbeelden waar dit al lukt en waar verschillende thema’s rond duurzaamheid, zoals bijvoorbeeld, voedsel, water, onderwijs en zorg samen komen in een project. Arjen Wals, hoogleraar Transformatief Leren voor Sociaal-ecologische Duurzaamheid/Unesco Chair aan de WUR, was de andere spreker. Hij benadrukte vooral dat er in het onderwijs meer aandacht moeten zijn voor de waardeontwikkeling van scholieren. "Dat betekent in dit kader dat duurzaamheid – en de reflectie op het eigen gedrag - tot vaardigheden gaan behoren die we scholieren aan willen leren."
De Kennisdag vond plaats in het GeoFort, een carthografiemuseum in het Gelderse Herwijnen. "TIjdens de rondleiding, kregen we ook een mooi beeld van de (digitale) mogelijkheden die er zijn om jongeren te bereiken. Als het ware een praktijkillustratie van ons onderwerp. Maar het gaat niet alleen maar digitaal. Ook de functie van 'Helden", mensen die hun eigen leven duurzaam inrichten en zo andere inspireren, kan heel belangrijk zijn."
De communicatie over een breed onderwerp als klimaatadapatie kan volgens Kuiper ontzettend gevarieerd zijn. Klimaatadapatie en duurzaamheid raken immers bijna alle facetten van het dagelijks leven. "Of het nu gaat om recreatie, school, voedsel of kleding, de raakvlakken zijn er altijd wel. Je zag tijdens de kennisdag ook dat er meteen heel veel creatieve ideeën opkomen als je betrokken en enthousiaste mensen bij elkaar zet. Er komt ook een vervolgactiviteit rond de vraag hoe we de kennis over gedragsverandering kunnen benutten in de watersector."
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.