Na een kletsnatte oktobermaand is ook in november alweer veel regen gevallen en wordt nog meer verwacht. De waterschappen zien zich genoodzaakt om water af te voeren omdat de bodem verzadigd is. “De grondwaterpeilen zijn nu al op het niveau dat normaal is voor januari”, meldt Waterschap Drents Overijsselse Delta (WDODelta).
Het natste jaar sinds het begin van de metingen in 1906 was 1998. De hoeveelheid neerslag kwam volgens het KNMI toen uit op 1109 millimeter. De meteorologen verwachten dat we nu uitkomen op 1079 millimeter. “Maar als het in december ook natter dan normaal wordt, zou 2023 weleens het natste jaar tot nu toe kunnen worden.”
Voor de 21 waterschappen betekent dat veel werk aan de winkel. Ze doen er alles aan om wateroverlast te voorkomen, ook als dat betekent dat er water afgevoerd moet worden. “De regen die nu valt of nog gaat vallen, kan niet meer in de bodem zakken”, verklaart WDODelta.
Het waterschap heeft het waterpeil al omlaag gebracht om voorbereid te zijn op het natte najaar. Maar om de hoeveelheid neerslag die nu valt op te vangen, is dat niet meer voldoende.
Wateroverlast
Ook in het rivierengebied is het kletsnat en moeten de gemalen flink pompen, meldt Waterschap Rivierenland. Zo draaide het gemaal de Nieuwe Horn bij Leerdam de afgelopen week continu. Vooral langs de Waal en de Neder-Rijn lopen uiterwaarden onder. “De dijken staan met hun teen in het water.”
In Limburg was het gisteren relatief droog, maar toch was er op acht plaatsen sprake van wateroverlast, voornamelijk ondergelopen polders en weilanden in Noord-Limburg. Waterschap Limburg probeert de waterstanden hier zo laag mogelijk te houden door de stuwen laag te zetten, terwijl in andere gebieden juist nog zoveel mogelijk water wordt vastgehouden als voorraad voor droge tijden.
In Brabant neemt Aa en Maas extra maatregelen om het water te kunnen verwerken. Zo is de waterberging Starkriet bij Someren voor de helft ingezet om wateroverlast benedenstrooms te voorkomen en staat bij de Kleine Aa een noodpomp paraat.
Woudagemaal
Noodpompen werden de afgelopen weken eveneens ingezet in onder andere Voorne-Putten, Rozenburg en Goeree-Overflakkee (Waterschap Hollandse Delta) en de polder Wilde Veenen (Hoogheemraadschap van Schieland en de Krimpenerwaard).
Wetterskip Fryslân bracht het Woudagemaal op stoom, totdat gisteren de gemiddelde boezemwaterstand weer bijna op het normale peil was. Ook het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier schaalde gisteren af: de noodpompen die hier stand-by stonden, werden weer naar binnen gehaald.
Schouw uitgesteld
Zowel Hunze en Aa’s als WDODelta besloot de jaarlijkse schouw voor het landelijk gebied uit te stellen, omdat boeren nu het land niet op kunnen om de sloten schoon te maken. Andere werkzaamheden worden eveneens uitgesteld, zoals de aanleg van een natuurzone bij Nuenen van Waterschap De Dommel.
In het gebied van Vallei en Veluwe is het 78 procent van de grondeigenaren inmiddels toch gelukt om hun sloten op tijd schoon te krijgen, zo meldt het waterschap. De overige grondeigenaren krijgen hiervoor nog tot 1 december de tijd.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.