Waterschap Limburg verwacht dat er aanzienlijk meer mensen nodig zijn door een aantal stevige uitdagingen, onder meer op het gebied van hoogwaterveiligheid en vanwege de gevolgen van de klimaatverandering. Over zo’n tien jaar werken er mogelijk 800 tot 900 medewerkers. Secretaris-directeur Erik Keulers licht toe: “Wij zijn aan het groeien van een relatief klein naar een groter waterschap, passend bij de omvang van ons gebied.”
Onder andere de enorme wateroverlast in juli 2021 heeft de behoefte aan extra personeel duidelijk gemaakt, vertelt Erik Keulers. “Wij zien in Limburg dat we hierna echt een veel zwaardere taak hebben om wateroverlast door extreem weer te voorkomen. Onze opgave is zeer groot als het gaat om hoogwaterveiligheid via het Hoogwaterbeschermingsprogramma.”
Erik Keulers
Er zijn volgens Keulers ook diverse andere flinke uitdagingen, zoals het toenemen van periodes met aanhoudende droogte, het verbeteren van de waterkwaliteit in het kader van de Kaderrichtlijn Water en de digitale transformatie. “Dit alles leidt tot de vraag naar meer mensen.”
Het geldt ook voor het Waterschapsbedrijf Limburg, de dochterorganisatie van het waterschap waarin separaat de zuiveringstaak is georganiseerd. “Hier krijgt vooral asset-management een steeds belangrijkere rol.”
Mogelijk groei naar 800 tot 900 medewerkers
Keulers noemt een aantal van 800 tot 900 medewerkers over tien à vijftien jaar. “Uiteraard heb ik geen glazen bol maar als we door onze oogharen kijken, lijkt dat een reële mogelijkheid.” Hij houdt wel een slag om de arm. “Wij weten niet precies hoe groot de groei gaat worden. Dat hangt ook af van welke extra taken wel of niet naar de waterschappen komen.”
Het algemeen bestuur heeft steeds het laatste woord, zegt de secretaris-directeur. “Het zijn altijd onze uitdagingen en uiteindelijk de opdrachten van het algemeen bestuur die ervoor zorgen dat er meer of minder personeel nodig is. Een uitbreiding is alleen mogelijk met een opdracht van het algemeen bestuur. Dat gebeurt keurig via de begrotingscyclus.”
Momenteel relatief klein personeelsbestand
Op het ogenblik zijn er zo’n 435 mensen in dienst bij het waterschap en nog eens een kleine 250 mensen bij het waterschapsbedrijf. Samen komt dat neer op ongeveer 680 medewerkers.
Als naar oppervlakte van het werkgebied en opgaven wordt gekeken, behoort Waterschap Limburg in combinatie met het waterschapsbedrijf tot de top zes van waterschappen, merkt Keuls op. “Uit een benchmark blijkt echter dat ons personeelsbestand op het ogenblik naar verhouding kleiner is ten opzichte van dat van een aantal vergelijkbare grote waterschappen, zoals Hollands Noorderkwartier en Rivierenland. Wij zijn nu aan het groeien van een relatief klein naar een groter waterschap, passend bij de omvang van ons gebied.”
Samenvoeging van waterschap en waterschapsbedrijf
Organisatorisch staat er een ingrijpende verandering op stapel. Het waterschapsbedrijf wordt op 1 januari 2025 samengevoegd met het waterschap. De overgang naar het nieuwe Waterschap Limburg gaat zonder gedwongen ontslagen. “Voor iedereen is er plek. We voegen onze bedrijfsactiviteiten bij elkaar maar de opgaven en uitdagingen worden niet kleiner.”
De reden voor de samenvoeging is dat het algemeen bestuur de governance anders wil regelen, vertelt Keulers. “Het bestuur wil vanuit één integraal waterschap de sturing hebben over alle activiteiten, en dus niet meer getrapt.” Dat maakt het volgens hem mogelijk om op een integrale manier problemen op te pakken en te werken. “Het geeft ons samen de ruimte om robuuster en nog meer toekomstgericht te zijn.”
'De digitalisering gaat bijvoorbeeld ongetwijfeld meer van ons vragen. En ook de uitvoering van projecten brengt extra werk met zich mee.'
Op allerlei terreinen extra mensen nodig
Keulers vertelt dat het waterschap ook na de samenvoeging op allerlei terreinen extra mensen nodig heeft. “De digitalisering gaat bijvoorbeeld ongetwijfeld meer van ons vragen. En ook de uitvoering van projecten brengt extra werk met zich mee. Zo zijn er door het onvoorspelbaarder worden van het watersysteem meer inspecteurs nodig om bijvoorbeeld dijken en sluizen te controleren.”
Niet alleen in gewone omstandigheden is er behoefte aan meer medewerkers. “Wij moeten ook in een crisissituatie voldoende personeel hebben om langdurig de crisis te baas te kunnen. Dat ontbreekt er nu soms aan.”
Wat betreft eigenschappen en competenties is diversiteit het sleutelwoord, aldus Keulers. “Wij zoeken niet meer alleen naar die ene techneut, die ene inspecteur of die ene projectleider. Maar bijvoorbeeld ook naar mensen die goed met data kunnen omgaan.”
Het betekent volgens Keulers een kanteling in de samenstelling van het personeelsbestand. “Wij hebben daarbij mbo’ers net zo hard nodig als hbo’ers en academici. De kunst is om ervoor te zorgen dat iedereen zich binnen onze organisatie thuis voelt.”
Maatschappelijke opgave aantrekkelijk voor jongeren
De hamvraag is: gaat het ook lukken om aan de extra medewerkers te komen? Keulers: “Ik zou liegen als ik zou zeggen dat het geen uitdaging is, want ook in Limburg is de arbeidsmarkt krap. Wat we door de watercrisis van 2021 wel merken is dat veel jonge mensen graag aan onze maatschappelijke opgave willen werken.”
Het waterschap gebruikt creatieve methoden om hen binnen te halen. Zo krijgen stagiairs die klaar zijn het aanbod om nog één dag per week voor het waterschap te werken, terwijl ze verder studeren. “Inmiddels zijn drie jongeren na hun studie bij ons gebleven en hebben nu een vaste baan.”
'Wij kregen een aantal jaar geleden van het algemeen bestuur de ruimte om alvast de vervangers binnen te halen van medewerkers die met pensioen gaan. Daarvan plukken we nu de vruchten.'
Waterschap Limburg heeft geanticipeerd op de uitstroom van medewerkers die met pensioen gaan. “Wij kregen een aantal jaar geleden van het algemeen bestuur de ruimte om alvast hun vervangers binnen te halen. De organisatie is daarmee tijdelijk sneller gegroeid dan strikt noodzakelijk was. Daar plukken we momenteel de vruchten van. De opvolgers van de mensen die vertrekken, zijn direct beschikbaar en hebben bovendien al meerdere jaren ervaring.”
Voldoende toekomstperspectief voor medewerkers
In het licht van de samenvoeging is de ambitie voor het nieuwe Waterschap Limburg: we zijn en blijven een aantrekkelijke werkgever, die als een van de ‘beste’ werkgevers voldoende toekomstperspectief biedt voor medewerkers en stagiairs. “Dat is heel belangrijk en daar gaan we voor”, zegt Keulers.
Waarop hij besluit: “Ik ben ervan overtuigd dat als mensen zich vertrouwd en veilig voelen in onze organisatie en als zij aan mooie opgaven kunnen werken en kunnen doorgroeien, dat er dan veel kansen zijn om hen langdurig aan ons te binden. Tegelijkertijd is het gezond als af en toe medewerkers weggaan, als dat aansluit bij hun ontwikkeling en persoonlijke ambities. Met name de balans tussen uitstroom en instroom moet goed zijn. Ondanks de krapte op de arbeidsmarkt slagen we er nog steeds heel behoorlijk in om nieuwe mensen aan te trekken.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.