Waterschap Limburg en het Duitse Wasserverband Eifel-Rur slaan de handen ineen voor de herinrichting van het grensriviertje de Worm. Het is de bedoeling dat deze zijtak van de Roer deels weer, net als vroeger, gaat meanderen. Daardoor moet de waterkwaliteit verbeteren.
De herinrichting van de Worm is het eerste concrete samenwerkingsproject dat is voortgekomen uit het Interreg-programma EMFloodResilience. Dat werd opgezet na de overstromingen in de zomer van 2021 in de grensregio van Duitsland, België en Nederland.
Voor ruim vijftig deelprojecten werd een jaar later, in juli 2022, 6,9 miljoen euro toegekend door Interreg, een Europees fonds ter stimulering van grensoverschrijdende samenwerking. De projecten zijn vooral gericht op het verbeteren van de weers- en watervoorspellingen, het versterken van de crisisbestrijding en het klimaatrobuust maken van de ruimtelijke inrichting.
"Deze samenwerking is cruciaal, we moeten op grotere schaal gaan denken", zei toenmalig dijkgraaf Patrick van der Broeck van Waterschap Limburg destijds. "Water houdt zich immers niet aan landsgrenzen. Bovendien kunnen we veel van elkaar leren en voor elkaar betekenen."
KRW
Eind vorige week ondertekenden vertegenwoordigers van het Wasserverband Eifel-Rur en Waterschap Limburg de samenwerkingsovereenkomst over een deel van de Worm. Het gaat om een stuk van circa 4 kilometer nabij de zuiveringsinstallatie Rimburg, in de gemeente Landgraaf.
De Worm (Duits: Wurm), die hier de grens met Duitsland vormt, is in de jaren zeventig gekanaliseerd. De plannen om de rivier weer te laten kronkelen, zijn vooral bedoeld om het natuurlijke systeem te verbeteren en daarmee te voldoen aan de Europese Kaderrichtlijn Water (KRW).
"Dat staat hier voorop, en niet zozeer de waterveiligheid", zegt woordvoerder Maarten de Kever van het waterschap. "Maar die is er ook mee gediend als de rivier meer ruimte krijgt."
Grens
De plannen worden volgens hem gedragen door de omwonenden, met wie meerdere bijeenkomsten zijn gehouden. In de overeenkomst tussen het Wasserverband en het waterschap zijn afspraken gemaakt over de wijze waarop wordt samengewerkt, over het onderhoud van de beek en over de kosten van de herinrichting.
Daarbij neemt het waterschap de kosten aan Nederlandse zijde (4 miljoen euro) voor zijn rekening en het Wasserverband die aan de Duitse kant van de grens. Met een speciale Duits-Nederlandse grenscommissie is overeenstemming bereikt over de grens zelf, die nu in het midden van de gekanaliseerde rivier loopt. De Kever: "Die blijft op de huidige plek en zal dus straks soms ook over land gaan."
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.