De combinatie van een waterinfiltratiesysteem (onderwaterdrainage) met dynamisch peilbeheer in de polder Lange Weide bij Driebruggen heeft de afgelopen twee jaar goed gewerkt. Dat concludeert Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden (HDSR) in een tussenevaluatie van het project ‘Toekomstbestendige polder Lange Weide’.
In 2018 en 2019 is in bijna de hele Zuid-Hollandse polder 450 kilometer aan drains aangelegd om de bodemdaling te remmen en de uitstoot van broeikasgassen te verminderen. Met een omvang van 310 hectare gaat het om de grootste polder met onderwaterdrainage in Nederland.
HDSR spreekt zelf liever van waterinfiltratie, omdat de nadruk niet ligt op draineren maar op infiltreren. Via de drains wordt het water vanuit de sloten in het veen geïnfiltreerd. Zo kan ‘s zomers de grondwaterstand worden verhoogd.
Om dit proces te optimaliseren, voeren de boeren, het waterschap en Staatsbosbeheer daarnaast samen dynamisch peilbeheer uit. In drogere perioden sturen ze op een hoger waterpeil, in nattere perioden verlagen ze het peil. Ook dat is uniek, stelt het waterschap.
Grondwaterstand
Het project moet duidelijk maken wat de effecten van het waterinfiltratiesysteem op de grondwaterstand, bodemhoogte, ecologie en waterkwaliteit in de polder zijn. Ook moet het inzicht bieden in de praktijk van dynamisch peilbeheer en in de mogelijke meerwaarde daarvan voor de werking van het waterinfiltratiesysteem.
Uit de evaluatie van 2020 en 2021 blijkt dat de grondeigenaren in de warme zomer van 2020 de grondwaterstand met het waterinfiltratiesysteem tot 50 centimeter onder het maaiveld konden verhogen. In het ‘normale’ jaar 2021 was het verschil tussen waterinfiltratiesysteem en referentie kleiner.
De dertien agrariërs die meedoen, rapporteren geen langer maai- en weideseizoen. Wel lijkt de grasgroei in droge perioden iets hoger op percelen met een waterinfiltratiesysteem. Op de lager gelegen percelen is er snel wateroverlast, vertrapping van greppels en plasvorming als er veel neerslag valt.
Bodemhoogte
Een eerste meting van de bodemhoogte geeft verschillen aan tussen percelen met waterinfiltratiesysteem en referentiepercelen zonder. Er is (nog) geen duidelijk verschil in de ecologie en waterkwaliteit als gevolg van het waterinfiltratiesysteem. "Voor deze onderdelen zijn langere meetreeksen nodig om conclusies te kunnen trekken", aldus de tussenrapportage.
De metingen lopen nog enkele jaren door. Het dynamisch peilbeheer wordt ook dit jaar nog uitgevoerd, waarna de eindevaluatie volgt.
MEER INFORMATIE
Voortgangsrapportage 2020/2021 Toekomstbestendige polder Lange Weide
H2O-bericht: Dynamisch peilbeheer bij grootste onderwaterdrainage pilot van Nederland
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.