De Vlaamse regering stelt Nederland in gebreke in verband met het lozen van afvalwater op de Maas door Circle Infra Partners. Dit waterzuiveringsbedrijf is gevestigd op het industrieterrein Chemelot in Geleen. Volgens de Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir zouden bij de vergunningverlening internationale milieuregels zijn overtreden, waardoor de impact van de lozingen op het Vlaamse leefmilieu niet goed in kaart is gebracht. Waterschap Limburg begrijpt niet goed waarom de stap nu is gezet.
Zuhal Demir kondigde de juridische actie in januari al aan en zet die nu door. De ingebrekestelling is gericht aan de Nederlandse staat, Waterschap Limburg, Chemelot Site Permit en Circle Infra Partners (voorheen Sitech).
Het gaat om een officiële mededeling dat de partijen afspraken niet zijn nagekomen. Zij hebben tot 15 maart gekregen om alsnog hieraan te voldoen, voordat verdere stappen volgen.
Lozing van plastics
Steen des aanstoots zijn de lozingen vanuit Chemelot op de Ur, een beek die in de Maas stroomt. Het afvalwater van de chemische bedrijven op het industrieterrein komt in de rivier terecht na behandeling in de zuiveringsinstallatie van Circle.
Toen nog Sitech kreeg in 2020 van Waterschap Limburg een nieuwe watervergunning voor een periode van zeven jaar. Hierin staat onder andere dat er jaarlijks maximaal 14.000 kilo aan plastics mag worden geloosd. Volgens een recent rapport van Chemelot gaat het in de praktijk om ongeveer de helft, waaronder 3.000 kilo microplastics per jaar.
Internationale regels geschonden
Demir had vorig jaar al haar zorgen geuit over de vergunning en dat leidde naar haar mening niet echt tot iets. Daarom vindt ze het volgens een door haar eigen kabinet op 20 februari verspreid bericht nu hoog tijd om de zaak naar de hoogste overheid - het Nederlands Rijk - te escaleren via de formele ingebrekestelling. Hiermee wordt de Nederlandse overheid tot actie gemaand.
Volgens de minister zijn bij het verlenen van de vergunning de internationale regels rond de milieueffectrapportage geschonden. Hierdoor is de impact op het Vlaamse leefmilieu niet goed in kaart gebracht. Ook zijn de Vlaamse milieudiensten nooit geraadpleegd. Verder wordt opgemerkt dat de lozingen van chemische stoffen op de Maas ook in Nederland al enige tijd voer voor gesprek zijn vanwege mogelijke schadelijke gevolgen, ook voor de drinkwaterproductie.
Nu garanties gevraagd
De minister wil uiterlijk 15 maart garanties van de Nederlandse overheid. Hieruit moet blijken dat er de nodige mechanismen werden ingebouwd om te voorkomen dat het Vlaamse leefmilieu en de gezondheid van mensen lijden onder wat de ‘kwestieuze’ watervergunning wordt genoemd.
Is dat niet mogelijk, dan eist Demir dat de lozingen worden gestaakt. Ze geeft aan dat deze dan alleen kunnen worden hervat, als de watervergunning opnieuw beoordeeld wordt. Ook moeten de lozingen worden teruggedrongen naar een niveau dat aanvaardbaar is voor mens, waterkwaliteit en ruimere omgeving.
Daarnaast verlangt Demir een bevestiging van de Nederlandse overheid dat voortaan de Vlaamse overheid om advies wordt gevraagd bij de vergunningverlening aan Chemelot. Dit in verband met mogelijke grensoverschrijdende effecten.
Onbegrip bij Waterschap Limburg
Het optreden van Demir kan op weinig begrip rekenen bij Waterschap Limburg. In een interview met het AD zegt dagelijks bestuurder Josette van Wersch dat het waterschap al geruime tijd in gesprek is met de Vlaamse overheid. Er is zelfs een gezamenlijk veldbezoek gepland. “Dus het is voor ons ook niet echt begrijpelijk waarom deze stap nu gezet wordt, maar hij is gezet.”
Waterschap Limburg laat de tekst van de ingebrekestelling eerst juridisch beoordelen. Daarna zal in overleg met het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, Chemelot en Circle een gezamenlijke reactie worden opgesteld.
LEES OOK
H2O-bericht (januari 2024): Chemelot blijft met lozing van plastics op de Maas ruim onder de norm in de watervergunning
H2O-bericht (september 2023): Extinction Rebellion protesteert bij waterschap tegen lozingen Chemelot
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.