Na een natte winter kampt Vlaanderen nog altijd met grondwaterproblemen. Meer dan de helft (54 procent) van de Vlaamse meetlocaties in het ondiepe grondwater registreert een lage tot zeer lage stand voor de tijd van het jaar. Ook is er sprake van veel illegale grondwaterboringen, getuige de aankondiging van de Vlaamse minister van Omgeving Zuhal Demir om illegale boringen strenger aan te pakken. Ze heeft daartoe een actieplan opgesteld.
Zuhal DemirDat er veel illegale boringen naar grondwater plaatshebben, werd vorig jaar duidelijk tijdens controles van zogeheten boorbedrijven. 29 controles leidden tot 22 aanmaningen en 13 processen-verbaal. "De controles leren ons dat te veel boorbedrijven zonder zich aan de regels te houden grondwaterboringen uitvoeren, waardoor ze grote hoeveelheden grondwater onttrekken en de waterbevoorrading in het gedrang komt", stelt Demir.
De minister maakt een prioriteit van de aanpak van de illegale boringen. “De focus ligt daarbij niet op particulieren, maar we nemen de boorbedrijven in het vizier die zich niet aan de regels houden en hun klanten desinformeren over de noodzaak aan een vergunning. Dat is consumentenbedrog.”
Strengere handhaving
Deze week lanceerde de minister een plan met tien actiepunten, die zich vooral richten op een strengere handhaving. Zo worden boorbedrijven die in de afgelopen jaren in de fout zijn gegaan extra gecontroleerd. Bij een nieuwe overtreding kunnen ze een schorsing krijgen of wordt de vergunning ingetrokken.
Voorts wil ze dat de richtlijnen voor de boetes worden aangepast en moeten er communicatiecampagnes komen verschillende doelgroepen zoals boorbedrijven, landbouw en lokale besturen, over de verschillende geldende wetgevingen. Daarbij wordt ook aandacht gegeven aan de inzet van alternatieve, meer duurzame waterbronnen zoals hemelwater. Ook wordt onderzocht of boorinstallaties verplicht kunnen worden uitgerust met gps-installaties.
Zeer laag
Ondertussen meldt de Vlaamse Milieumaatschappij deze week dat op 54 procent van de meetlocaties de grondwaterstanden zeer laag (28 procent) tot laag (26 procent) zijn voor de tijd van het jaar. Ook voor oppervlaktewater zijn op 55 procent van de locaties de debieten zeer laag (21 procent) tot laag (34 procent) voor de tijd van het jaar. “De natte januarimaand van dit jaar zorgde dus slechts kort voor een periode met overwegend hoge tot zeer hoge grondwaterstanden voor de tijd van het jaar”, schrijft het agentschap.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.