Op Marker Wadden is een experiment van start gegaan, waarin de bodemvorming uit slib in een zoetwatermilieu wordt onderzocht. Speciale aandacht is er voor de interactie tussen fysische processen en de ontwikkeling van vegetatie.
De veldproef wordt uitgevoerd in drie compartimenten van in totaal zo’n tien hectare. Deze compartimenten worden op het moment gevuld met dun slib. De onderzoekers verrichten de komende jaren regelmatig metingen om het inklinken van het slib en het ontstaan van een voldoende stevige bodem voor rietmoeras in de gaten te houden. Ze kijken naar zetting van het slib in de tijd, ontwikkeling van dichtheids- en sterkteprofielen, waterspanningen en korst- en scheurvorming.
Fokko van der Goot“Met dit experiment kunnen we vrij van de omgeving fundamentele kennis opdoen die vervolgens gemakkelijk kan worden toegepast”, zegt Fokko van der Goot, programmanager bij EcoShape, een van de partners van het Kennis- en Innovatieprogramma Marker Wadden (KIMA). Hij is in dienst van aannemersbedrijf Boskalis, maar voor het grootste deel van zijn tijd werkzaam voor het consortium EcoShape waar hij een aantal ‘Building with Nature’-projecten onder zijn hoede heeft.
Slib waardevol bouwmateriaal
Het slibexperiment is een onderdeel van het KIMA, waarin Deltares, EcoShape, Natuurmonumenten en Rijkswaterstaat samenwerken. Dit programma loopt tot 2022. EcoShape doet mee om meer kennis op te doen over bouwen met slib. Van der Goot: “Een van de doelstellingen bij de Marker Wadden is het creëren van een goed functionerend ecologisch systeem. Dat begint met slib.”
Het is nu nog mondiaal gebruikelijk om met zand te bouwen en slib als afvalproduct te lozen. Volgens Van der Goot is dat onder meer vanuit een circulaire gedachte geen goede zaak. “Slib kan een erg waardevol bouwmateriaal zijn. Het heeft wel heel andere geotechnische eigenschappen dan zand. Daarover proberen we kennis op te doen in meerdere projecten, zoals de Kleirijperij en het project Marconi in Delfzijl, de slibmotor in Harlingen en het mangroveherstelproject in Indonesië. Het slibexperiment op Marker Wadden is hierop een goede aanvulling, omdat dit in een zoetwatermilieu plaatsvindt.”
Aandacht voor biochemische kant
In het onderzoek is speciale aandacht voor biochemische processen. “Het gaat om de interactie van het slib met vegetatie en chemische processen in de bodem”, aldus Van der Goot. “Daarnaar is nog nauwelijks in praktijkproeven gekeken. Het is een vrij nieuw inzicht dat het biochemische aspect een grote invloed heeft op de uiteindelijke vorm van het slib. Ik hoop dat we een mooie bijdrage kunnen leveren aan het vergroten van de kennis hierover.”
Hoe lang gaat het slibexperiment duren? Van der Goot verwacht dat de veldproef tot het einde van het KIMA doorloopt, hoewel hiervoor de financiering nog niet helemaal rond is. “Daarna zal ongetwijfeld in het kader van een ander programma dit onderzoek worden voortgezet, omdat er nog steeds behoefte zal zijn om te leren van Marker Wadden.”
MEER INFORMATIE
Toelichting op slibexperiment
Livecam van experiment
Informatie over KIMA
Projecten van EcoShape
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.