Wie wil weten waarom we eigenlijk waterschapsbelasting betalen, kan dat nalezen in Waterschapsbelastingen 2017 - Het hoe en waarom, dat de Unie van Waterschappen vandaag presenteerde. In totaal innen de waterschappen in 2017 2,7 miljard euro, 1,8% meer dan in 2016.
"Sinds 2011 maken we jaarlijks een boekje omdat er bij media, politiek en belangenorganisaties altijd al veel belangstelling is geweest voor de belasting van de waterschappen, met name voor de jaarlijkse verhogingen die in het verleden best wel eens fors zijn geweest. Dat leidde ook nog wel eens tot, in onze ogen, onvolledige berichtgeving in de media," zegt Wijnand Dekking van de Unie van Waterschappen.
Dekking merkte dat de belangstelling voor de waterschapsbelasting toenam, toen de waterschappen samen met het Rijk, de gemeenten, provincies en drinkwaterbedrijven het Bestuursakkoord Water (BAW) voorbereidden. "In het BAW zijn afspraken gemaakt over het zo veel mogelijk matigen van de lastenstijging. Die extra belangstelling was voor ons aanleiding om het boekje te gaan uitbrengen. In het boekje schetsen we de achtergrond van de lastenontwikkeling bij de waterschappen en geven we een zo compleet mogelijk beeld."
Gezinnen met een eigen woning betalen dit jaar gemiddeld 4 euro meer aan waterschapsbelastingen dan in 2016. De stijging is de laagste sinds 2009. "Wij vinden de lastenontwikkeling waarmee een gezin met een eigen woning te maken krijgt een mooie manier is om inzichtelijk te maken hoe de prijzen veranderen. Dan zie je dat het de waterschappen al jaren lukt om de lasten slechts beperkt te laten stijgen, ondanks de steeds grotere opgaven op het gebied van waterveiligheid en waterkwaliteit."
De exacte lastendruk verschilt per waterschap. De inwoners van Waterschap Hunze en Aa's en Hoogheemraadschap van Delfland zijn het duurst uit, het minst betalen inwoners van Limburg en die van de waterschappen De Dommel en Vallei en Veluwe. "Het systeem is overal hetzelfde, maar sommige waterschappen moeten meer kosten maken om de gebieden droog te houden dan andere. En de bouw van een zuiveringsinstallatie en de aanleg van leidingen kost nu eenmaal meer in veengrond dan in zandgrond."
De waterschappen proberen de kosten en daarmee de lasten voor burgers en bedrijven te drukken door duurzamer en doelmatiger te werken. Dekking ziet vooral veel effect van samenwerking. "Door gezamenlijk op te trekken met ketenpartners als gemeenten en drinkwaterbedrijven kunnen we in 10 jaar naar een besparing van zo’n 450 miljoen euro per jaar toegroeien. Ook samenwerking tussen waterschappen onderling – en met gemeenten - op het gebied belastingheffing heeft al grote voordelen opgeleverd. De kosten van de waterschappen op dit terrein als aandeel van hun belastingopbrengst zijn sinds 2007 met 35% gedaald."
Het boekje is hier te downloaden
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.