Waar mogen zonnepanelen op water worden geplaatst, onder welke voorwaarden is dat toegestaan en wat zijn de mogelijke effecten op het watersysteem? Om aanvragers van vergunningen - en de waterbeheerders die ze verlenen - te ondersteunen, publiceerde Stowa de Handreiking voor vergunningverlening drijvende zonneparken op water.
“Overal wordt gezocht naar areaal om te benutten voor zonne-energie. De meest voor de hand liggende plekken, zoals daken, komen eerst. Daarna wordt ook naar water gekeken,” zegt Michelle Talsma, onderzoekscoördinator watersystemen bij Stowa. “Dus is het nuttig om je voor te bereiden op aanvragen van partijen die het water areaal willen benutten om zonnepanelen neer te leggen.”
Zonnepanelen op oppervlaktewater kunnen andere doelen en functies van het watersysteem beïnvloeden. De waterbeheerders dienen bij het al dan niet vergunnen van de verlening rekening te houden met de effecten die plaatsing van zonneparken heeft. “Voor de waterbeheerders is het van belang dat er geen conflicten met de kerntaken komen. Dus dat de waterveiligheid geborgd is en de doelen van de waterkwaliteit niet negatief beïnvloed worden,” legt Talsma uit.
De handreiking, die zich richt op de situatie in het zoetwater systeem en stilstaande wateren, bestaat uit twee tools: het Stroomschema en de Analysetool. Deze tools geven informatie over de mogelijke effecten van drijvende zonneparken op de waterkwaliteit, waterkwantiteit en ecologie. Ook geven ze richtlijnen voor de vergunningverlening.
Het Stroomschema behandelt de wettelijke kaders rond de aanleg van zonneparken op water. De gebruiker wordt stap voor stap langs alle vergunningaspecten geleid. De Analysetool toont de effecten die het plaatsen van zonnepanelen op water kan hebben op de waterkwaliteit. Deze effecten worden onder andere bepaald aan de hand van de grootte van het wateroppervlak, de lichtdoorlatendheid van de zonnepanelen en het percentage water dat bedekt is met de zonnepanelen. Talsma: “De tools zijn een hulpmiddel om te kijken welke wetgeving van toepassing is en wat de mogelijke invloed op de waterkwaliteit is.”
De auteurs van de handleiding doen een aantal aanbevelingen om de analysetool verder uit te breiden en de uitkomsten van de tool te verbeteren. Zo is de huidige tool toegepast voor stilstaande wateren en zijn er alleen verkennende berekeningen gedaan met het effect van doorstroming op de waterkwaliteit. Ook zijn er nog ontbrekende combinaties van stuurvariabelen en is het belangrijk dat het model voor toepassing op een specifieke locatie gevalideerd wordt aan de hand van meetgegevens.
MEER INFORMATIE
Handreiking voor vergunningverlening drijvende zonneparken op water (pdf)
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.