Het hoge water door aanhoudende regen en stijgende rivierafvoeren leidt lokaal tot steeds meer overlast. Langs de IJssel is het buurtschap Fortmond ingesloten door water. In het Brabantse Bakel is een recreatiepark onder water gelopen. In Drenthe staan akkers onder water en is natuurgebied Hart van Drenthe op sommige plekken niet meer toegankelijk. In het noorden van Limburg voert de Niers een recordhoeveelheid water af en in het oosten zijn de Vecht, Dinkel en Regge buiten hun oevers getreden.
Waterschappen zijn er druk mee, medewerkers zijn dag en nacht in touw. Gemalen draaien op volle toeren en dijken worden continu geïnspecteerd. Daarnaast worden extra maatregelen genomen.
Zo heeft Vechtstromen op de dijk bij Gramsbergen doeken geplaatst om de deklaag te beschermen. Op diverse plekken langs de drie rivieren in zijn werkgebied heeft het waterschap wegen afgezet. In het buitengebied van Losser zijn straten onder water gelopen doordat de Ruhenbergerbeek is overstroomd. De afvoer in de Vecht zal vandaag stijgen tot ongeveer 140 m3/s. “Dit komt ongeveer eens in de 10 jaar voor”, aldus het waterschap.
Zwolle en Deventer
In Zwolle wordt de piek in de Vecht op 27 december verwacht. Het zal de problemen vergroten in de stad, waar de Vecht, de IJssel en de Sallandse Weteringen samenkomen. “We verwachten halverwege deze week een piek in de waterstand. Mogelijk komt er nog 10 centimeter bij”, schrijft Drents Overijsselse Delta. Het water in de stadsgrachten staat al hoog en de verwachting is dat kelders en schuren onder water komen te staan.
In een andere stad aan de IJssel, Deventer, zal het water over de stadskade De Welle gaan stromen. Dat gaat gebeuren bij een een hoogte van 6,30 meter boven het NAP en de gemeente verwacht dat het woensdag zo ver is. De kade wordt dan afgesloten voor verkeer.
Langs de IJssel is het buurtschap Fortmond bij Den Nul ook in last. De bewoners zijn ingesloten door water en worden met een speciaal pontje over gevaren.
Rijn en IJssel
Rijn en IJssel heeft de coupure bij de jachthaven in Laag Keppel gesloten. “Zo stroomt er geen extra water meer in de zijtak van de Oude IJssel. Wij voorkomen zo wateroverlast in Laag Keppel.” Om te verhinderen dat Aalten onder water loopt, laat het waterschap water uit de Boven-Slinge in een waterberging lopen.
Aa en Maas laat waterbergingsgebieden vol lopen als er te veel water door de Aa stroomt. De Dommel maakte in Boxtel een nooddijk, plaatste er noodpompen en neemt in Sint-Oedenrode, waar de Dommel door de kern loopt, noodmaatregelen als dat nodig is.
In het noorden van de provincie Limburg heeft de Niers een afvoer bereikt van 28 kubieke meter per seconde, aldus Waterschap Limburg. "Deze waarde hebben wij nog niet eerder gemeten." Toch blijkt dat de Niers nog ruimte heeft en meer water kan bergen, schrijft het waterschap.
Hollands Noorderkwartier heeft in de binnenhaven van Enkhuizen een noodpomp geplaatst om extra water af te voeren. Hunze en Aa’s heeft zes klepstuwen opgezet bij het Zuidlaardermeer en het Winschoterdiep om de achterliggende gebieden te beschermen. Het waterschap in Oost-Groningen en Noordoost-Drenthe kan maar beperkt water spuien om de druk op het watersysteem te verminderen.
IJsselmeergebied
Door een combinatie van zeer veel neerslag, grote aanvoer vanuit de rivieren en regio’s en beperkte spuimogelijkheden staan de meerpeilen in het IJsselmeergebied aanhoudend hoog, stelt Rijkswaterstaat.
De dienst verwacht dat de afvoer van de IJssel de komende dagen toeneemt van 970 m3/s naar 1.230 m3/s. Die van de Vecht stijgt van 220 m3/s naar circa 265 m3/s. “Vanuit de regionale gebieden en polders wordt eveneens fors water aangevoerd op het IJsselmeergebied (schatting >300 m3/s).” De dienst verwacht dat vanwege de hoge waterstanden op de IJssel de hoogwatergeul het Reevediep bij Kampen een dezer dagen mee gaat stromen.
Nieuwe neerslag in de sterk verzadigde stroomgebieden van Maas en Rijn resulteren in relatief grote afvoerstijgingen in deze rivieren. Dat resulteert in een nieuwe hoogwatergolf in de Rijn. Die zal in de vroege ochtend van donderdag 28 december Lobith bereiken (NAP+14,75m), verwacht Rijkswaterstaat. In de Maas is de afvoer van 450 m3/s gestegen naar 900 m3/s op Eerste Kerstdag en later mogelijk naar 1.200 m3/s. Na vandaag zal de afvoer dalen met aan het eind van de week mogelijk een hernieuwde stijging.
Duitsland
Ook in Duitsland zorgt de aanhoudende regen voor problemen. In Windehausen in de deelstaat Thüringen moest een wijk volledig worden ontruimd. In sommige straten stond het water tot een meter hoog. "De situatie is zeer bedreigend", zei burgemeester Matthias Marquardt van Windehausen maandagavond. Hij ging ervanuit dat de overstroming nog enkele dagen zou aanhouden.
Ook in ander delen van Duitsland (Saksen, Saksen-Anhalt en Noordrijn-Westfalen) blijven hoge alarmniveaus van kracht, aldus diverse media.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.