Rijkswaterstaat gaat het onderhoud van het sluizencomplex in IJmuiden opvoeren naar het niveau van een stormvloedkering. Dat is de les die geleerd is van een ernstige storing die zich voordeed in november 2023, waardoor wateroverlast dreigde in de binnenstad van Amsterdam.
“Naar aanleiding van de technische storing in het sluizencomplex IJmuiden gaan we het beheer en onderhoud van dit gemaal onder de loep nemen en naar een hoger niveau tillen. IJmuiden moet voldoen aan dezelfde hoge standaard van beheer en onderhoud als de stormvloedkeringen”, zegt Harold van Waveren, topspecialist waterveiligheid van Rijkswaterstaat die in het februari-nummer van H2O magazine reflecteert op de hoogwaterweken rondom de jaarwisseling.
Van Waveren is voorzitter van de Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingsdreiging. In een evaluerende terugblik op de wateroverlast in de laatste maanden van vorig jaar, legt hij de vinger bij de problemen bij het grootste gemaal van Europa in IJmuiden. Met zes megapompen wordt hier overtollig water uit het Noordzeekanaal en het Amsterdam-Rijnkanaal afgevoerd naar de Noordzee.
Door de vele regenval was spuien noodzakelijk in de eerste week van november. In het spuicomplex ontstond in de vroege ochtend van 2 november een technisch probleem, waardoor de waterstanden op het Noordzeekanaal, de Amsterdamse grachten en Amsterdam-Rijnkanaal razendsnel opliepen. Zeewater kon vier uur lang binnenstromen via de spuikokers. Door een fout in software lukte het niet om de spuisluizen te sluiten. De binnenstad van Amsterdam dreigde onder te lopen. Dat drama is ternauwernood voorkomen door in hoog tempo sluizen dicht te doen, zodat de binnenstad beschermd bleef tegen wateroverlast.
Het sluizencomplex van IJmuiden wordt beschouwd als één van de meest vitale delen van de Nederlandse kustverdediging. Daarom voert Rijkswaterstaat dezelfde hoge standaard in voor beheer en onderhoud als bij de zes stormvloedkeringen Oosterscheldekering, Maeslantkering, Hollandse IJsselkering, Hartelkering, Haringvlietsluizen en Stormvloedkering Ramspol.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.