Vitens heeft een vergunning gekregen voor het winnen van grondwater bij het Friese Luxwoude. Het drinkwaterbedrijf wil hier 6,5 miljoen kubieke meter per jaar gaan winnen. Dat is volgens Vitens nodig om aan de toenemende vraag van burgers en bedrijven naar drinkwater te kunnen voldoen.
De definitieve vergunning volgt op een traject van zeker zeven jaar, waarin Vitens onderzoek heeft gedaan naar de geschiktheid van de locatie. In die periode is ook veel gesproken met omwonenden en boeren, die niet staan te juichen. Vier jaar geleden vroeg het drinkwaterbedrijf de vergunning aan. Daarop kwamen 29 zienswijzen binnen.
De provincie Fryslân heeft, als bevoegd gezag, deze week toch besloten de vergunning te verlenen. "Bij de beslissing over een dergelijke aanvraag, weegt de provincie het belang van een duurzame drinkwatervoorziening af tegen het belang van derden die hierdoor nadelig beïnvloed kunnen worden", luidt de verklaring.
Naast de winlocatie wil Vitens in Luxwoude een productielocatie bouwen om het gewonnen grondwater te zuiveren en aan het leidingnetwerk te kunnen leveren. De verwachting is dat de locatie in 2030 operationeel is.
Proefboringen
De nieuwe locatie komt op de plek waar nu een bos ligt van Staatsbosbeheer, langs de A7 bij Heerenveen. Eerder zijn hier al proefboringen gedaan. Vorige week is de gemeenteraad van Opsterland akkoord gegaan met de wijziging van het bestemmingsplan.
‘Luxwoude’ is ook nodig omdat de locatie Terwisscha bij Appelscha niet volledig benut kan worden. Het Natura 2000-gebied Drents-Friese Wold dreigt namelijk te verdrogen. Daarnaast is in de waterwingebieden Noardburgum en Garyp sprake van verzilting van het grondwater, waardoor hier niet de maximale hoeveelheid water kan worden gewonnen.
Volgens Vitens past de nieuwe locatie door de omvang van de winning en de strategische ligging ten opzichte van de andere productielocaties in Friesland uitstekend in de Vitens Streefstructuur. "De drinkwatervoorziening wordt flexibeler en robuuster. Ook wordt met de winning in Luxwoude invulling gegeven aan het beleid ‘Elke druppel duurzaam’, omdat de locatie geschikt is om duurzaam grondwater te winnen."
Informatieavond
Op 5 oktober is er een informatieavond voor omwonenden. Zij worden onder andere voorgelicht over het meetnet dat Vitens wil aanleggen om eventuele bodemdaling te kunnen registreren.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.