Provincie Overijssel heeft een primeur: voor het eerst wordt een rivierbos aangelegd door zaad te zaaien van bomen, in combinatie met een beperkte aanplant.
In de uiterwaarden van het Zwarte Water bij Hasselt is een eiland van 4 hectare aangelegd, omringd door een nevengeul voor natuurherstel. Rijkswaterstaat heeft die geul gemaakt als een maatregel om natuurkwaliteit te herstellen voor de Kaderrichtlijn Water.
Het eiland is bestempeld tot hardhout ooibos, waarin soorten als es, iep, eik en els moeten gaan groeien. Aanvankelijk wilde de provincie jonge inheemse boompjes aanplanten, maar van de es en de gladde iep bleek geen autochtoon plantgoed beschikbaar.
“Daarom gaan we over tot een unieke daad: voor het eerst wordt in Overijssel een bos aangelegd door een combinatie van zaaien en planten. Waarbij de natuur de ruimte krijgt om zelf het bos te ontwikkelen”, zegt ecoloog Piet Bremer die nauw betrokken is bij de ontwikkeling van het ooibos op een speciaal aangelegd eilandje langs het Zwarte Water bij Hasselt.
De uitgezaaide zaden van de gladde iep zijn een paar jaar geleden verzameld van oude iepen in het Zalkerbos in Overijssel. Het Zalkerbos is het oudste hardhoutooibos van Overijssel. Hardhoutooibos is een schaars bostype dat nog slechts op enkele plekken voorkomt langs de rivieren. Aanleg van 4 hectare ooibos in de uiterwaarden van Hasselt is extra bijzonder omdat daarmee de historische betekenis van de plaatsnaam wordt geëerd.
“De naam Hasselt komt van Haslet en dat is een met hazelaars of beuken begroeide zandige heuvel. Hasholt is een opgaand bos met hazelaar”, aldus Bremer. Daarom krijgt het bos hazelaarstruiken en de naam Hasselterbos. Bremer ziet erop toe dat het Hasselterbos volledig bestaat uit inheemse bomen met autochtoon genenmateriaal. Dat is de les die geleerd is van het Zalkerbos, waar bij een bosuitbreiding per ongeluk Siberische iepen zijn aangeplant.
Provincie Overijssel moest de ambities voor het rivierbos wel flink bijstellen, omdat Rijkswaterstaat weigerde toestemming te geven voor een lichte ophoging van het terrein. Want daarmee zou het waterbergend vermogen van het winterbed van het Zwarte Water verminderen. Hardhoutooibos vereist een verhoging in het landschap, zodat het bos niet bij elk hoogwater in de rivier onderloopt. “We zullen nu een mix moeten accepteren van veel wilg en populier, gemengd met es, gladde iep en eiken”, aldus Bremer.
Het Hasselterbos is deze week ingewijd met de onthulling van een bord door gedeputeerde Maurits von Martels van Overijssel en Ronald Heijnen van Rijkswaterstaat.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.