Het waterbeleid moet op korte termijn worden aangepast, schrijven hydroloog Gé van den Eertwegh en meteoroloog Gerrit Hiemstra in een opiniebijdrage over het waterbeheer. “We moeten aan de slag met een omslag: een transitie in waterbeheer, watersysteem en watergebruik, zodat we beter om kunnen gaan met het andere weer, dat een gevolg is van klimaatverandering.”
Beiden stellen dat snelle aanpassing dringend noodzakelijk is en brengen in herinnering dat het extreem droge jaar 2018 ‘alweer vijf (!) jaar’ geleden is. “Dat betekent dat we al laat (‘...het kalf en de put...’) zijn.” “Waterbommen houden we niet tegen, extreme droogte ook niet. Maar dan zijn we beter gewapend tegen extreem weer dan nu het geval is. We moeten nu aan de slag.”
In hun analyse stellen ze dat er over de oorzaken van de huidige droogteproblemen vaak te snelle conclusies worden getrokken. ”Mensen bekritiseren de waterbeheerders. Veel criticasters hebben onvoldoende inzicht in de complexiteit van het waterbeheer en trekken te snelle conclusies.”
De hydroloog en meteoroloog schetsen dat een aantal maatregelen moet worden genomen om het watersysteem en het beheer aan te passen aan het veranderende klimaat. “Die maatregelen zijn gericht op twee structurele aspecten: meer water infiltreren en opslaan als grondwater en minder water afvoeren en minder water gebruiken.”
De belangrijkste bijdrage op de waterbalans en tegen grondwaterdroogte kan de landbouw leveren door de ontwatering te verminderen en minder water af te voeren, aldus Van den Eertwegh en Hiemstra. “Daartoe zal de landbouw moeten leren omgaan met structureel hogere grondwaterstanden op de percelen.”
In hun analyse vestigen beiden hun hoop op de aangekonigde aanbevelingen van minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat. “De laatste berichten hierover uit Den Haag (Kamervragen begin juni 2023) zijn hoopvol: in het late najaar van 2023 komt minister Harbers met aanbevelingen. Op dat moment is de zomer van 2023 voorbij. Van ‘gaat u maar rustig slapen’ naar ‘handen uit de mouwen, waterbeheerders en watergebruikers’, dat zouden we graag zien. Voor een toekomstbestendige waterhuishouding van Nederland.”
LEES OOK DE OPINIEBIJDRAGE
Klimaatverandering dwingt tot ander waterbeheer
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.