Het kabinet neemt nieuwe maatregelen in de strijd tegen plastic zwerfafval in rivieren en daarmee ook de plastic soep in de zee. Grond- en baggerspecie mag nog maar sporadisch plastics bevatten. Tevens worden de hotspots waar plastic afval in de rivieren stroomt, in beeld gebracht.
Deze maatregelen worden aangekondigd in een brief van minister Cora van Nieuwenhuizen en staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Infrastructuur en Waterstaat aan de Tweede Kamer. Zij willen het beleid om verdere verspreiding van micro- en macroplastics in het milieu te voorkomen een impuls geven. Dit gebeurt in aanvulling op het bronbeleid.
Sporadisch plastic in grond- en baggerspecie
Er moet een aantal stappen worden gezet om te komen tot een structurele aanpak van plastic zwerfafval in rivieren, aldus de brief. Een belangrijke maatregel is de aanscherping van de norm voor plastic in grond- en baggerspecie. Hiervoor wordt de Regeling bodemkwaliteit per 1 januari 2019 aangepast.
In ons land wordt jaarlijks ruim veertig miljoen kubieke meter aan grond- en baggerspecie gebruikt voor onder meer de aanleg van wegen en dijken, het ophogen van industrieterreinen en het ondieper maken van plassen. De specie mag nu nog 20 procent ‘bodemvreemd’ materiaal bevatten. Volgens de bewindslieden is gebleken dat in diepe plassen partijen grond- en baggerspecie zijn toegepast, die met grote hoeveelheden plastics zijn verontreinigd.
Na de aanscherping van de norm zijn alleen steenachtig materiaal en hout toegestaan in de specie. Ander bodemvreemd materiaal als plastics en piepschuim mag eigenlijk niet meer voorkomen. Omdat dit doel in de praktijk niet volledig haalbaar is, wordt het principe van ‘sporadisch’ gehanteerd. Grond- en baggerspecie moet zorgvuldig uit de bodem wordt gehaald, zodat er zo weinig mogelijk bodemvreemd materiaal in de specie terechtkomt. Is dit materiaal toch aanwezig? Dan moet dat eerst worden verwijderd, voor zover het redelijkerwijs kan. Wie de regels overtreedt, kan bestuurs- en strafrechtelijk worden aangepakt.
Hotspots in kaart gebracht
Van Nieuwenhuizen en Van Veldhoven schrijven dat er meer kennis nodig is over de hoeveelheden plastic die door rivieren stroomt en de samenstelling en herkomst daarvan. Daarom worden de hotspots waar plastic afval in de rivieren stroomt, in kaart gebracht. Volgend jaar zullen de resultaten van een analyse naar de herkomst van plastic zwerfafval langs de rivieroevers worden gepresenteerd.
Ook is een beter inzicht nodig in innovatieve technieken. Er worden pilots gestart om de effectiviteit van technieken voor het afvangen van plastic afval te testen, waarbij tevens wordt gekeken naar een circulaire behandeling van het afval. Voor de pilots is nu al vijf miljoen euro beschikbaar. De bewindslieden willen de periode waarin de pilots plaatsvinden, gebruiken om na te gaan hoe - bij gebleken succes van de pilots - deze aanpak structureel kan worden. Dan wordt ook in beeld gebracht welke publieke en private middelen hiervoor nodig en beschikbaar zijn.
Afspraken met verpakkingsindustrie
Staatssecretaris Van Veldhoven heeft al eerder afspraken met de verpakkingsindustrie gemaakt om plastic vervuiling tegen te gaan. De bedoeling is dat er eind 2020 70 tot 90 procent minder plastic flesjes in het zwerfafval zit en 90 procent van de kleine flessen wordt hergebruikt. Lukt dit niet, dan wordt in 2021 statiegeld op plastic flesjes ingevoerd.
MEER INFORMATIE
Bericht van ministerie van IenW
Brief aan Tweede Kamer
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.