Hoe kan aluminiumslib dat overblijft bij de drinkwaterzuivering een tweede leven krijgen? Dat wordt uitgezocht in het nieuwe internationale project Alu Circles. Hierin hebben de Nederlandse partijen AquaMinerals, Allied Waters en Corvers Procurement Services een voortrekkersrol. Ook De Watergroep uit Vlaanderen doet als kernlid mee.
Aluminiumvlokmiddel kan worden gebruikt bij het behandelen van oppervlaktewater in het kader van de drinkwaterproductie. De inzet van deze hulpstof bevordert de vlokvorming van te verwijderen zwevende stoffen. Wat overblijft, is aluminiumslib. Nederlandse drinkwaterbedrijven gebruiken aluminiumvlokmiddel amper als hulpstof maar veel buitenlandse waterbedrijven wel, vertelt Jos Boere, directeur van Allied Waters. “Het verwerken van aluminiumslib is daarom wereldwijd een groot thema. Alleen al in Europa gaat jaarlijks een paar miljoen ton van dit materiaal tegen steeds hogere kosten naar de vuilstort.”
Circulaire economie
Alu Circles moet hierin verandering brengen. In het project worden de mogelijkheden voor recycling en upcycling van aluminiumslib onderzocht. Lid van het kernteam is AquaMinerals, het samenwerkingsverband van de Nederlandse watersector dat reststoffen uit de behandeling van water een tweede leven geeft. Allied Waters, het uit KWR voortgekomen bedrijf gericht op het internationaal vermarkten van baanbrekende innovaties, verzorgt het projectmanagement. Corvers Procurement Services ondersteunt op het gebied van onder andere juridische en contractuele zaken.
“Nederland wil graag vooroplopen in de circulaire economie”, licht Boere toe. “Dit is een mooi voorbeeld waar we de rol ook internationaal proberen te pakken. Kalkkorreltjes en ijzerslib zijn de belangrijkste reststoffen in Nederland en die vinden voor meer dan 95 procent een nuttige herbestemming. Wij willen deze voor ons normale maar in het buitenland meestal nieuwe praktijk toepassen bij een materiaal waarvoor nog geen antwoord bestaat. De bedoeling is om aan het eind van het project een tweetal oplossingen te hebben, die zich hebben bewezen.”
Uitdaging voor markt
Boere omschrijft Alu Circles als een avontuur. “Het is een uitdaging voor de markt. Wij hebben wel enige ideeën over mogelijke oplossingen, maar we willen ons een beetje laten verrassen door de innovaties waarmee het bedrijfsleven komt. Misschien is het zelfs mogelijk om helemaal terug te gaan naar honderd procent aluminium. De beloning voor bedrijven is dat zij een belangrijk deel van het onderzoeks- en ontwikkelingswerk gefinancierd krijgen.”
De onderzoeksvraag wordt niet op de klassieke manier uitgezet bij een universiteit of een andere kennisinstelling. De inkoopafdelingen van waterbedrijven zoeken naar industriële partners. Dat is bijzonder, vindt Boere. “Inkoop is meestal het laatste station bij een innovatie, maar hier draaien we het om. De inkoopafdelingen zijn de drijvende kracht om innovatief in te kopen.”
Het initiatief European Assistance For Innovation Procurement heeft hiervoor een paar jaar geleden een instrument ontwikkeld: Pre-commercial procurement (PCP). In de watersector is PCP alleen nog maar beproefd bij een project voor slimme meters. Boere: “We bewandelen dus een nieuwe route. Als PCP een succes wordt, willen we het instrument vaker gebruiken.”
Werving begonnen
Het project is nog niet van start gegaan. Op het ogenblik worden de deelnemers geworven via de Europese brancheorganisaties in de drinkwatersector. Het kernteam zal waarschijnlijk bestaan uit drie tot vijf leden die het project aansturen. De namen van AquaMinerals en De Watergroep, het grootste waterbedrijf in Vlaanderen, staan al vast. Daarnaast wordt gezocht naar zo’n twintig tot dertig participanten, ook allemaal publieke drinkwaterbedrijven.
Jos Boere rekent op voldoende belangstelling gezien het belang van het thema. “Wij richten ons primair op Europa, maar hebben tevens waterbedrijven uit andere werelddelen benaderd. We hopen dat de werving in het eerste kwartaal van 2019 rond is, waarna het project kan starten. Dan komt er ook een adviescomité met internationale experts.”
Financiering door deelnemers
Het totale budget voor het project Alu Circles is 1,5 miljoen euro. Dit bedrag zal volledig moeten worden opgebracht door de kernleden en de participanten. Boere: “De Watergroep heeft er fiducie in dat deelname zichzelf terugverdient. Het bedrijf geeft nu jaarlijks meer dan honderdduizend euro uit aan het afvoeren van aluminiumslib.”
Hoe lang het project duurt, staat niet bij voorbaat vast. “Dat kan twee maar ook vier jaar zijn”, zegt Boere. “Het hangt mede af van de oplossingen vanuit het bedrijfsleven. Zit daar meteen de gouden greep tussen, dan kan het snel gaan.”
MEER INFORMATIE
Toelichting op project Alu Circles door Allied Waters
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.