Dijken en dammen worden gebouwd om het water buiten en het land droog te houden. Maar als deze waterkeringen worden gecombineerd met begroeide voorlanden, hoeven ze veel minder hoog en sterk te zijn. Hoe hoog en sterk precies, becijferde Vincent Vuik in het proefschrift waar hij aanstaande woensdag op promoveert aan de TU Delft.
Vincent Vuik “Building with nature is al langer een trend,” zegt Vuik. Voor zijn proefschrift "Building Safety with Nature, Salt Marshes for Flood Risk Reduction" beoordeelde hij de veiligheid van het bouwen met de natuur conform de standaard waarmee ook traditionele dijken worden beoordeeld.
“We hebben het wel steeds vaker over bouwen met de natuur, maar ik wilde nu begrijpen hoe het systeem werkt en welk effect begroeide voorlanden nu precies hebben op de kracht waarmee de golven neerkomen op de waterkeringen.”
Vuik begon zijn promotie-onderzoek met metingen in de Waddenzee en de Westerschelde. Dat leverde bemoedigende resultaten op. “Uit de metingen bleek dat de golven wel 50% in kracht afnamen als de dijken begroeide voorlanden (schorren of kwelders) hadden. De volgende vraag was natuurlijk of de voorlanden en de vegetatie daarop wel intact zullen blijven bij extreme stormen, zeg van het niveau van 1953.”
Extreme golfproeven
Om dat te onderzoeken, koos de civiel ingenieur voor laboratoriumwerk en gebruikte hij de resultaten van een serie extreme golfproeven, die kort geleden in Duitsland zijn gedaan. “Bij extreme golven breekt de vegetatie af. De golven zijn te sterk. Vegetatie alleen is dus meestal niet sterk genoeg om de kust te beschermen.”
Dat betekent niet dat begroeide voorlanden geen zin hebben. Sterker nog, Vuik maakt in zijn proefschrift duidelijk dat de wortels van de begroeiing de bodem stabiliseren. De golven verliezen daardoor veel kracht voor ze de dijk bereiken.
Vuik: “Begroeid voorland zorgt ervoor dat de dijken een stuk minder hoog en sterk hoeven te zijn om toch de veiligheid te garanderen. De golven die de dijkbekleding moet kunnen weerstaan, kunnen bijvoorbeeld wel 50% lager uitvallen.”
Stuk efficiënter
Dit geldt zeker als er dichtbij de dijk een hooggelegen bodem wordt aangebracht. Door te spelen met de natuur, wordt de waterkering geoptimaliseerd. “Dan is er dus wel sprake van ingrijpen in de natuur. Het is geen oorspronkelijke getijdennatuur meer, maar het is wel een manier om ecologische rijkdom en veiligheid met elkaar te verbinden. Waterkeringen kunnen dankzij de natuur een stuk efficiënter worden.”
MEER INFORMATIE
Het proefschrift Building Safety with Nature, Salt Marshes for Flood Risk Reduction
Video met korte uitleg:
Heet water, electrocutie, afdekken, allemaal leuk, maar beperkt effectief en mega duur.
Over zulke grote hoeveelheden gif hebben we het nou ook weer niet......
Er is geen reden aan te nemen dat hier een versnelling in gaande is. Artikel lijkt iets verergering te suggereren. Dat lijkt dan dus niet zo.
Oprukkend zout blijft daarmee een belangrijk aandachtspunt, geen reden tot paniek.
In een interessant artikel in The Guardian wordt het succes gedeeld van onder andere De Grensmaas:
https://www.theguardian.com/environment/2022/sep/20/dutch-rewilding-project-turns-back-the-clock-500-years-aoe
Wat opvalt is de lange termijn waarin dat project zich afspeelt: de planfase begon in 1990.
Nu zijn de grenzen van ons watersysteem bereikt. Maar niet alleen van het water systeem: de biodiversiteit staat onder druk, overal speelt milieuvervuiling: in de lucht, de bodem, het water en de het diepere grondwater. Er zit een grote energietransitie aan te komen en er wordt geroepen om een systeemverandering (het werkelijke probleem is onze engineerings-maatschappij). Daarnaast staan alle sectoren te spingen om mensen: de grenzen zijn bereik van wat in Nederland uitgevoerd kan worden.
Op de achtergrond speelt de exponentiele ontwikkeling van de klimaat verandering: hitte, droogte, extreme neerslag, stormen en extreem weer: ze worden heftiger, talrijker en duren langer. Zo komt ook onze voedselvoorziening (en die van de gehele wereld) onder druk.
Een hybride giga crisis dreigt: alles klapt in een keer om. Zoals een helder meertje in een keer troebel wordt, a la migraine aanval. https://www.delta.tudelft.nl/article/spinoza-winnaars-gaan-migraine-te-lijf
We wisten in 1972 - met het uitkomen van het rapport: Grenzen aan de Groei (MIT - Club van Rome) - dat het deze kant uit zou gaan. We zitten precies op het voorspelde scenario.
Dat betekent voor ons Deltalandje: houd sterk rekening met plan D.
Zowel voor mitigatie (bovenstrooms investeren en voorkomen) als voor de meerslaagse veiligheid liggen veel van de toekomst scenario's buiten Nederland... in Duitsland. Daar ligt een deel van onze onvoorkoombare toekomst.
Nederland kan geen zeespiegelstijging voorblijven. De Waddenzee verdrinkt bij meer dan 3mm/jr. Hoe graag we dat ook zouden willen. Dat beeld moet nu eens duidelijk worden. We zijn kwetsbaar, we blijven kwetsbaar en we worden steeds kwetsbaarder. En we hebben niet de menskracht om te 'dweilen'.
Dat betekent bv: stop de Zuid-plaspolder. Het geeft een compleet verkeerd beeld en een vals signaal van veiligheid.
https://www.waterforum.net/geen-land-ter-wereld-zou-onder-9-meter-nap-bouwen/
Voorkomen is beter dan niet te genezen: maar we zijn 50 jaar te laat om klimaatverandering te voorkomen. De klimaatverandering is een feit. Multi-stress de norm. Het gaat nu voor NEDERland om de vraag waarop we inzetten voor 2100: Ik stel: op naar hoger Nederland en richting Duitsland.
Plaatje: Eindhoven was vroeger een bloeiende badplaats - toneelstuk uit 1982 - toen was het gevoel van urgentie veel hoger dan nu.
https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Eindhoven_was_vroeger_een_bloeiende_badplaats_-_Zuidelijk_Toneel_Globe_-_1982-02-06
- Bakel, J. van, E. Querner, G. Rot, G. Schouten, N. Straathof, W. Vaarkamp, J.P. Witte, W.J. Zaadnoordijk (2017) Zicht op Achtergrondverlaging, rapport van de Werkgroep Achtergrondverlaging van de Nederlandse Hydrologische Vereniging, Wageningen, mei 2017.
- Leenen, H. (2014) Reactie op artikel "Tussen Theis en Hantush"van Cees van den Akker, Stromingen, 20, nummer 3, p.65-69.
- Olsthoorn, T. (2014a) De dynamica van de verlaging van Terwisscha of in vergelijkbare situaties, revisited, Stromingen, 20, nummer 1, p15-33.
- Olsthoorn, T. (2014b) Tussen De Glee en Dupuit, revisited, Stromingen, 20, nummer 1, p35-55.
- Olsthoorn, T. (2014c) De fysische onderbouwing van de overdrachtsfactor nader bekeken, Stromingen, 20, nummer 3, p.11-25
- Zaadnoordijk, W.J. (2017) Kanttekeningen bij gebruik van differentiaalvergelijking van v/d Akker, notitie 7 maart 2017, beschikbaar op: http://www.debakelsestroom.nl/kennisbank/attachment/memobijdiffvergvdakker_v4_opm-jvb-20-maart-2017/.
Willem Jan Zaadnoordijk, Flip Witte en Jan van Bakel