Meetprogramma Eems-Dollard moet tot betere dijken leiden

In het bijzijn van veel media is vanochtend de meetinstallatie in de zeedijk Uithuizerwad officieel in gebruik genomen. De golfoverslagbakken zijn onderdeel van een uitgebreid meetprogramma waarmee de gedragingen van de zee in het Eems-Dollardgebied tijdens extreem weer in kaart worden gebracht. De data moeten tot nieuwe inzichten en betere rekenmodellen voor de dijkversterking leiden.

De bakken werden door het waterschap met een demonstratie in gebruik genomen. Met een tankwagen aangevoerd water werd door de bakken gespoeld, waarmee een mini-storm werd gesymboliseerd. Tijdens de demonstratie werden sensoren ingesteld voor gebruik.

Meten met golfbakken is nieuw. In de bakken, bij de ingebruikname ook wel brievenbussen genoemd, zitten sensoren die de stijging van het water en de golfslag meten bij hoog water. Ze zijn in november vorig jaar geplaatst en liggen respectievelijk op 3,5 en 4,5 meter boven NAP.

Naast de bakken in de dijk vormen boeien en radars onderdeel van het meetprogramma. Laserapparatuur verzamelt gegevens over de dikte en de werking van de golven. In het najaar worden nog twee golfoverslagbakken aangelegd in de Dubbele Dijk bij Bierum.

12 jaar
Het meetprogramma duurt 12 jaar. Waterschap Noorderzijlvest is opdrachtgever. Het schap wil meer inzicht krijgen in de wijze waarop de Waddenzee zich gedraagt tijdens storm en hoog water in het deel ter hoogte van de Eems-Dollardgebied. Daar zijn weinig meetgegevens over beschikbaar, terwijl het een complex gebied is. Door de waddeneilanden, getijdegeulen, zandplaten en trechtervorming van de Eems-Dollard gedraagt het water zich anders dan in andere delen voor de Nederlandse kust.

Door een omvangrijk en langdurig meetprogramma op te tuigen komen er nieuwe data beschikbaar die nieuwe inzichten moeten geven over het gedrag van het water bij extreem weer, daar waar de dijken op versterkt moeten worden. Met de resultaten van het meetprogramma wil het HWBP de rekenmodellen verrijken op basis waarvan dijken worden ontworpen. In die modellen zitten nu veel aannames. En de vraag is hoe realistisch die aannames zijn. Het HWBP weet het eigenlijk niet, het zou zomaar kunnen dat deze rekenmodellen leiden tot veel te robuuste dijken.

Juiste maat?
Erik Wagener“Waar we steeds tegenaan lopen is: wat is de juiste maat? Doen we niet te weinig, doen we niet te veel”, legde directeur Erik Wagener van het HWBP uit voor de officiële in gebruikname van de golfoverslagbakken.

Noorderzijlvest liep tegen dat probleem aan bij de dijkverbetering Eemshaven-Delfzijl. De dijk werd afgekeurd en zou volgens de nieuwe veiligheidsnormen vier meter hoger moeten worden in het stedelijk deel van Delfzijl. Het waterschap hikte tegen die verhoging aan. Of zoals loco-dijkgraaf Eisse Luitjens het zei: “Vier meter omhoog, bouw je dan niet te veel onzekerheden op elkaar?”

Planperiode
Het waterschap besloot bij de versterking van de dijk niet de gebruikelijke planperiode van 50 jaar aan te houden, maar van 25 jaar. Maar dit wel in combinatie met het meetprogramma, waarbij het waterschap niet uitsluit dat de nieuwe data tot de conclusie leiden dat de versterkte dijk langer meekan dan 25 jaar. De meettermijn van 12 jaar is gekozen met het oog op aantal stormen dat zich jaarlijks voordoet. Om voldoende data te kunnen verzamelen moeten er jaarlijks 2 tot 3 flinke stormen worden gemonitord door het systeem. 

Het meetprogramma vergt een investering van 9,5 miljoen euro. Dit komt volledig voor rekening van het innovatiebudget van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Het HWBP denkt dat geld weer terug te verdienen als nieuwe dijkversterkingsprojecten in het hele kustgebied op basis van verrijkte en meer realistische rekenmodellen niet meer onnodig robuust en dus te duur worden opgezet.

LEES OOK
HWBP toont innovaties tijdens kennistour op InfraTech
HWBP: nu écht aan de slag