De Gezondheidsraad schat dat enkele tienduizenden jonge kinderen en duizenden zwangeren bloot worden gesteld aan hoge concentraties lood in het drinkwater. Ze wonen in oude huizen met loden waterleidingen en lopen gezondheidsrisico’s. De raad adviseert de oude waterleidingen te saneren.
Over het algemeen is het loodgehalte in het Nederlandse kraanwater laag: rond 1 μg/l. In huizen met loden leidingen zijn deze concentraties veel hoger, tot rond de 35 μg/l.
De commissie signalering gezondheid en milieu van de Gezondheidsraad schat dat er nog 100.000 tot 200.000 huizen zijn met loden leidingen. Dat betekent, aldus de raad, dat zo’n 230.000 tot 460.000 bewoners worden blootgesteld aan lood dat via deze leidingen in het drinkwater komt.
Schadelijk
Hogere concentraties lood zijn bij inname schadelijk voor de gezondheid. Met name zuigelingen die flesvoeding krijgen en jonge kinderen zijn kwetsbaar. Hersenen die sterk in ontwikkeling zijn, zijn het meest gevoelig voor loodinname: hoe jonger het kind, hoe kwetsbaarder, schrijft de Gezondheidsraad, die zich baseert op onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM).
Dit kan leiden tot verminderende intelligentie, de raad spreekt over afname van 2 tot 5 IQ-punten. Volwassenen lopen groter risico op hart- en vaataandoeningen en chronische nierziekte.
Kraanwatermonsters
Nederlandse drinkwaterbedrijven zijn verplicht om de kraanwaterkwaliteit aan het tappunt bij de consument te monitoren. Uit deze monitoring blijkt dat de loodconcentraties in kraanwater de laatste decennia is afgenomen. In 2004 werd de concentratie van 10 μg/l in 3,8 procent van de kraanwatermonsters overschreden, in 2016 was dat percentage gedaald tot 1,1 procent.
De afname schrijft de raad toe aan het beleid van drinkwaterbedrijven om de loden dienst- of aansluitleidingen (buiten de woning) te vervangen. Op 'enkele honderden' moeilijk bereikbare locaties zijn nu nog loden buitenleidingen aanwezig.
Saneren
De gezondheidsraad adviseert de minister van Infrastructuur en Waterstaat om de circa honderd- tot tweehonderdduizend loden drinkwaterleidingen in oude huizen te saneren. In afwachting van de sanering beveelt de raad bewoners van oude huizen aan flessenwater te gebruiken voor zwangere vrouwen, zuigelingen die flesvoeding krijgen en jonge kinderen.
In huizen met nieuwe leidingen doen bewoners er goed aan om de eerste maanden de kraan voor gebruik goed door te spoelen, want ook in deze leidingen komt gedurende korte tijd na in gebruikname lood vrij.
Bewustwording
De raad adviseert voorts om te investeren in bewustwording. Daarbij verwijst ze naar de ‘citizen science onderzoeksprojecten’ van drinkwaterbedrijven, waarbij burgers een centrale rol spelen in bemonstering en onderzoek van drinkwater.
“Doel van dergelijke projecten is bewustwording en betrokkenheid van en handelingsperspectief voor de burger”, schrijft de raad. “Zo gaf ongeveer de helft van de deelnemers waarbij lood in kraanwater is aangetroffen aan dat zij het waarschijnlijk achten dat zij binnen één jaar de loden leidingen laten vervangen.”
Drinkwaterrichtlijn
Daarom adviseert de raad drinkwaterbedrijven en gemeenten te faciliteren om een aanbod te doen aan bijvoorbeeld starters, kinderdagverblijven en scholen in oude wijken (van voor 1960) om het loodgehalte in kraanwater te meten. “Blijkt dit hoog, dan worden ze extra gemotiveerd om de leidingen te (laten) vervangen en kunnen ze in afwachting daarvan gedragsadviezen volgen.”
De Gezondheidsraad adviseert voorts het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat om in de Europese discussie over de Drinkwaterrichtlijn te bepleiten dat de huidige drinkwaternorm wordt verlaagd van 10 μg/l naar 5 μg/l. “Deze waarde is in Nederland dan te hanteren als actiewaarde in meetprogramma’s om loden leidingen actief op te sporen.”
Allereerst is er regelgeving die waterlevering regelt bij tekorten. Wettelijk is geregeld dat drinkwater altijd voor gaat middels de verdringings categorien. Dit is na te lezen op de Rijkswaterstaat, Infomil en wordt ook aangegeven door het waterleidingsbedrijf PWN die in Noord Holland levert.
PWN : https://www.pwn.nl/over-pwn/pers-en-nieuws/drinkwater/de-inwoners-van-noord-holland-kunnen-er-altijd-op-rekenen-dat-er?nid=1368
Daarnaast is er bij het watergebruik capaciteit van de aansluiting en verbruik door elkaar gehaald. Het werkelijke verbruik voor de alle industrie in Noord Holland wbt koelwater is volgens het waterbedrijf 0,6% van hun totale levering. Dit komt neer op 672 duizend m3 aan totaal industrie koelwater gezien PWN 112 miljoen m3 in totaal levert. Daarvan nemen die 2 datacenters maar een gedeelte van op. Iets geheel anders dan de 4,6 miljoen m3 die werd gesuggereerd in het artikel. Volgens het CBS gebruikt de hele IT sector in Nederland 1 miljoen m3 water, de 0,88% in het artikel hierboven. Dit is open data die volledig in het artikel is genegeerd.
Naar de toekomst toe streven we ernaar het waterverbruik naar nul te brengen. Nieuwe datacenters gebruiken al veel minder water en het ook in de media bekende project in Zeewolde gebruikt oppervlaktewater ipv drinkwater. Dus ook de extrapolaties naar de toekomst toe gaan mank.
De links naar het CBS en PWN kunt u hier vinden:
https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/82883NED/table?dl=1A42C
https://www.pwn.nl/over-pwn/pers-en-nieuws/drinkwater/de-inwoners-van-noord-holland-kunnen-er-altijd-op-rekenen-dat-er?nid=1368
https://www.pwn.nl/over-pwn
Het rapport was trouwens zo klein qua onderzochte datacenters en zo divers dat er geen enkel duidelijk beeld uit te halen was. Daarom heeft de provincie het niet gepubliceerd. Dat geven ze ook aan in hun reactie aan de NOS.
Wat betreft chemicaliën, die gaat om kleine hoeveelheden zout om het water zachter te maken om apparatuur te sparen. Het water wordt meerdere malen gebruikt. De toevoegingen vallen binnen de normen en milieu wetgeving en vergunning van het bedrijf gaf ook Microsoft aan.
Op onze website hebben we nog meer links staan naar openbare bronnen over water, energieverbruik, bebouwing, etc.
Zie: https://www.dutchdatacenters.nl/cijfers-1/
Indien er verder vragen zijn we als branche organisatie dit altijd bereid dit verder toe te lichten.
Als het zeewater warmer wordt kunnen deze vissen denk ik geen andere rivier (een meer noordelijke rivier) uitzoeken om die op te zwemmen en kuit te schieten.