Bedrijven die zijn aangesloten bij Envaqua, troffen het afgelopen halfjaar in bijna 30 procent van de drinkwatermonsters legionella aan. Dit is een toename met 11 procent ten opzichte van 2019. De problemen zijn in coronatijd erger geworden, omdat eigenaren van gebouwen minder aandacht besteden aan legionellabeheer.
Bij het onderzoek is gekeken naar de kwaliteit van ongeveer 20.000 drinkwatermonsters die tussen maart en september zijn genomen. In 29,4 procent van de monsters zijn legionellabacteriën gevonden, terwijl in dezelfde periode in 2019 het nog om 26,4 procent ging. Met name in april en juli werd veel vaker legionella aangetroffen.
Egbert Leiting
De stijging met 11 procent ten opzichte van vorig jaar komt niet als een verrassing voor Egbert Leiting, voorzitter van de Expertgroep Legionella van de branchevereniging Envaqua voor water- en milieutechnologiebedrijven. “Hiervoor hebben wij bij het uitbreken van de coronacrisis in maart al gewaarschuwd. Het legionellabeheer is in de knel gekomen, omdat veel gebouwen leeg hebben gestaan of nog steeds staan.”
Rekening in zomer gepresenteerd
Begin september zijn cijfers gepubliceerd over het aantal mensen dat in het ziekenhuis is opgenomen met een legionellabesmetting. Daaruit bleek dat er in de zomermaanden sprake was van een forse stijging, vergeleken met voorgaande jaren. Dat vormde de aanleiding voor het onderzoek door de dertig in legionellabeheersing gespecialiseerde leden van Envaqua.
“Het RIVM wijt de toename vooral aan de hete zomer”, licht Leiting toe. “Maar de temperaturen waren in de vorige twee jaar ook al erg hoog. We hadden het vermoeden dat ook de gedeeltelijke lockdown tussen maart en mei een rol speelde, maar konden dat nog niet bewijzen. Vandaar ons onderzoek. Dit lijkt er inderdaad op te wijzen dat in de zomer de rekening van de problemen met het legionellabeheer is gepresenteerd in de vorm van meer legionellabacteriën in de waterleidingsystemen en dus meer ziektegevallen.”
Eerste analyse
Het gaat volgens Leiting om een eerste analyse. “Een aantal van onze leden heeft snel gekeken naar de besmettingen. Dat leverde een behoorlijke steekproef op, waarvan we nu meteen de resultaten hebben gepubliceerd. Wij willen binnenkort komen met nieuwe cijfers op basis van meer watermonsters van meer bedrijven. Dan kunnen we ook zien of in de tweede coronagolf de toename van legionellagevallen zich doorzet.”
'We kijken of in de tweede coronagolf de toename van legionellagevallen zich doorzet'
Mensen worden blootgesteld aan legionella op vernevelende tappunten. “Hier worden de monsters genomen”, zegt Leiting. “Negentig procent zijn douches.” De door de expertgroep gepresenteerde cijfers laten een duidelijke stijging zien, maar fluctueren nogal tussen maanden (zie tabel). “Dat zien we eigenlijk altijd. De biologie is wat onvoorspelbaar. Ook hangen cijfers af van waar en wanneer wordt gemonsterd. Daarom hebben we een ruime periode genomen om de toename aan te tonen.”
De Envaqua-leden vonden in de watermonsters relatief vaker de gevaarlijkste soort Legionella pneumophila, vergeleken met 2019. Leiting hecht daaraan nog niet al te veel waarde. “Door de fluctuaties van aantallen is het lastig om dit echt hard te maken. We gaan nu meer data verzamelen om het resultaat te staven.”
Oog voor legionellabeheer
Leiting heeft een duidelijke boodschap aan eigenaren van gebouwen. “Houd oog voor het legionellabeheer en laat tijdig monsters nemen. Daarmee voorkom je legionellaproblemen waarvoor je later hoge kosten moet maken. We hopen dat dit signaal wordt opgepikt.”
Percentages van met legionella besmette drinkwatermonsters (Bron: Envaqua)
MEER INFORMATIE
Envaqua over stijging van legionellagevallen
H2O-bericht over vernieuwing legionellaregelgeving
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.