In de universitaire wereld is kritiek op een lening die het NWB Fonds heeft afgesloten om buitenlandse activiteiten van de Nederlandse waterschappen te financieren. Dit blijkt uit een artikel van Investico, een platform voor onderzoeksjournalistiek, dat vandaag is gepubliceerd in dagblad Trouw.
Een woordvoerster van de Unie van Waterschappen zei donderdagmorgen inhoudelijk niet te willen reageren op het artikel, waarin Sweder van Wijnbergen, hoogleraar internationale economie, zegt dat de lening een te hoog risico heeft. “De lening is in strijd met de reglementen van het fonds”, zo wordt Van Wijnbergen in het artikel geciteerd. Corine Hoeben (Centrum voor Onderzoek van de Economie van Lagere Overheden) zegt in het artikel: “Binnen de waterschapsbesturen woedt discussie of ze wel naar het buitenland moeten. Dit fonds lijkt een boekhoudkundige manier om dat democratische debat te omzeilen.”
Het NWB Fonds (een vermogensfonds van en voor de waterschappen) ondersteunt internationale samenwerkingsactiviteiten van de Nederlandse waterschappen. Het heeft een ‘stamvermogen’ van 20,5 miljoen euro (bestaande uit schenkingen van de Nederlandse Waterschapsbank). Het fonds zegt van de rente op dit vermogen projecten te steunen die gericht zijn op het bevorderen van duurzaam beheer van watersystemen en waterketens en het versterken van capaciteit voor decentraal, lokaal of regionaal waterbestuur. Volgens de eigen website heeft het fonds daarvoor op dit moment jaarlijks 800.000 euro beschikbaar.
In het artikel van de journalisten van Investico wordt gesteld dat de rente die wordt behaald op het vermogen op dit moment zo laag is dat het fonds afgelopen zomer een zogeheten coco-lening afgesloten zou hebben. Coco staat voor ‘contingent convertibles’. Banken lenen in deze coco’s geld bij beleggers tegen een vaak hoge rente. Als de bank in problemen komt, dan verandert de lening in aandelen of wordt een deel van de lening kwijtgescholden. De coco’s worden in het algemeen aangemerkt als leningen met een hoog risicoprofiel. Volgens Corine Hoeben is zo’n lening voor waterschappen “onverstandig”.
De Unie van Waterschappen en het NWB Fonds vinden – blijkens het artikel – niet dat met deze lening te grote risico’s genomen worden. “Het risico van de lening is te overzien”, zegt Henk Loijenga, directeur van het NWB Fonds.
De Unie van Waterschappen noemt de lening ook niet in strijd met de reglementen van het fonds en verwerpt de kritiek dat men het ‘democratisch debat’ zou willen omzeilen. “Besturen van waterschappen worden actief geïnformeerd over het NWB Fonds, dat volledig transparant is in het delen van informatie”, zo wordt Hein Pieper, bestuurder van de Unie, geciteerd.
In hun publicatie besteden de journalisten van Investico ook aandacht aan ervaringen van verschillende waterschappen en de Nederlandse adviesbureaus Royal HaskoningDHV en Arcadis in Latijns-Amerika. Hun dossier lezen op de website van Investico.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.