Het kabinet heeft ingestemd in met het Ontwerp Programma Integraal Riviermanagement. Het nieuwe rivierbeleid zet in op stopzetten van de bodemdaling in de rivieren en zoeken naar mogelijkheden om extreem hoog water op te vangen.
Volgens minister Mark Harbers van Infrastructuur en Waterstaat is het nodig om de komende twintig jaar 'de juiste stappen te zetten om onze rivieren bevaarbaar te houden en ons rivierengebied veilig, leefbaar en aantrekkelijk voor huidige en toekomstige generaties'.
De inzet is om ingesleten rivierbodems op te hogen met zand. De bodem van de Waal, Maas, Benedenrijn en IJssel zijn afgelopen jaren gemiddeld een meter dieper komen te liggen. Bij lage waterstanden leidt dat tot problemen met het scheepvaartverkeer en tot verdroging van de uiterwaarden. Dat is nadelig voor de riviernatuur en de landbouw.
Met zandsuppleties, kribverlaging en aanleg van zogeheten langsdammen moet de erosie van de rivierbodems een halt worden toegeroepen. Ook komt er een verbod op commerciële zandwinningen in het zomerbed van de rivieren.
“Een voldoende stabiele en beheerbare bodemligging van het zomerbed draagt bij aan herstel van de natuurlijke rivierdynamiek en zorgt voor een goede bevaarbaarheid en waterverdeling over Nederland bij lage rivierafvoeren”, schrijft de minister in een brief aan de Tweede Kamer.
LUISTER OOK naar de podcast met professor Maarten Kleinhans over het Programma Integraal Riviermanagement
Daarnaast zet het programma Integraal Riviermanagement in op het onderzoeken van verruimende maatregelen om de rivieren meer water te kunnen laten afvoeren. Het gaat om de aanleg van nevengeulen en om het aanwijzen van binnendijkse gronden als opvangplek voor extreme hoogwaters, zodat de waterstanden binnen de dijken zo’n 40 centimeter verlaagd kunnen worden.
Ook wordt ingezet op meer natuur in de uiterwaarden. Doel is om circa 21.000 hectare nieuwe riviernatuur te ontwikkelen in de Programmatische Aanpak Grote Wateren (PAGW).
De rivierverbeterende maatregelen kosten voor de Maas een kleine € 5 miljard en voor de Rijn, Waal, Nederrijn en IJssel circa € 8,5 miljard.
Met name de grootschalige zandopspuitingen in de rivierbodem zijn nieuw voor Nederland. De bedoeling is om in de Waal tussen Lobith en Nijmegen, in de Maas, in het Pannerdenschkanaal en in de bovenloop van de IJssel, zand toe te voegen. Het is nog onduidelijk waar dat zand vandaan moet komen, want in ons land dreigt een tekort aan zand, vanwege de groeiende vraag voor de woningbouw.
LEES OOK
Documenten Ontwerp Programma Integraal Riviermanagement
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.