De rode Amerikaanse rivierkreeft kan zich heel snel vermenigvuldigen. Dat is gebleken bij de bestrijding van deze invasieve exoot in de Proosdijvijver in Ede. Hier zijn in een maand tijd ongeveer 11.000 exemplaren gevangen.
Het is bijzonder dat er zo’n grote vangactie is gehouden in een binnenstedelijk water in Nederland. De Gelderse gemeente Ede en Waterschap Vallei en Veluwe gaven daarvoor een gezamenlijke opdracht aan onderzoeksbureau ATKB. Eerder onderzoek wees uit dat de populatie van de rode Amerikaanse rivierkreeften (Procambarus clarkii) in de Proosdijvijver nog wel beheersbaar was, maar op korte termijn moest worden bestreden om schade aan de natuur te voorkomen.
De uitheemse beestjes zijn uitgegroeid tot een plaag in diverse delen van Nederland, omdat zij hier geen natuurlijke vijanden hebben. Ook in de Proosdijvijver zorgden ze voor schade door de bodem om te woelen, met hun scharen waterplanten te vernielen en holen te graven onder de oever met verzakkingen als gevolg. Verder bestond er het risico dat ze naar andere plekken in Ede zouden trekken, als het voedsel in de vijver opraakte. De rode Amerikaanse rivierkreeften kunnen zich zowel over land als via water verspreiden.
90 procent van populatie weggevangen
De onderzoekers van ATKB hebben de kreeften tussen 14 juni en 12 juli gevangen. Zij gebruikten honderden korven en fuiken die ze om de paar dagen leegden. De vangst is berekend in kilo’s: in totaal ruim 430 kilo ofwel omgerekend circa 200 kilo per hectare. Dit komt neer op ongeveer 11.000 exemplaren. Zij gaan naar restaurants, omdat de rode Amerikaanse rivierkreeft wordt beschouwd als een delicatesse.
Projectleider Jouke Kampen van ATKB vertelt tegenover het AD dat elders weleens tot 400 kilo per hectare is gevonden. “Maar dit is een vijver en de rivierkreeft leeft vooral in de oevers. In dat licht bezien is de score best hoog.” Kampen denkt dat 90 procent van de populatie is gevangen.
Het gaat volgens de gemeente Ede om een geïsoleerde populatie, want de kreeften worden in de directe omgeving niet aangetroffen. Daarom acht de gemeente het niet aannemelijk dat ze door verspreiding in de Proosdijvijver zijn terechtgekomen. Het is waarschijnlijker dat iemand enkele exemplaren heeft uitgezet. Het is hard gegaan, want de eerste melding in de Nationale Databank Flora en Fauna stamt uit 2014 en de volgende pas uit 2019.
Na zomer nog herhaalactie
In het najaar is er een herhaalactie van een week om de overgebleven kreeften zoveel mogelijk te pakken te krijgen. Volledig wegvangen is echter onmogelijk, stelt de gemeente Ede. Dat wordt beaamd door Kampen. Hij wijst erop dat een vrouwtje één legsel per jaar heeft maar dat die wel uit zo’n 500 eitjes kan bestaan.
De gemeente zet daarom de komende jaren in op het onder controle houden van de populatie in de parkvijver door middel van een beheersingsstrategie en monitoring. Hiermee gaat het team robuuste natuurversterking zich bezighouden. Dit team zorgt ook voor de aanpak van de Japanse duizendknoop en de eikenprocessierups.
MEER INFORMATIE
ATKB over de vangactie
Video NOS Jeugdjournaal
H2O Actueel: rivierkreeft raadsel
H2O Actueel: website plaagsoorten
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.