De eerste resultaten van de biorector met houtsnippers in het Brabantse Westerbeek zijn positief, schrijft Waterschap Aa en Maas. De reactor met snippers bevat bacteriën die nitraat omzetten in het niet schadelijke stikstofgas. Daardoor bevat het uitspoelende drainagewater minder stikstof en is daardoor minder belastend voor de kwaliteit van het water waarop wordt geloosd.
“We zien de concentraties nitraat afnemen. Het verschil tussen instroom en uitstroom is significant. Tot nu toe zetten de houtsnippers 50 procent van het nitraat om in stikstofgas. Bij de beste omstandigheden is dat zelfs 80 procent”, laat Aa en Maas weten.
In de veldproef in het laaggelegen stroomgebied in Westerbeek wordt het drainagewater naar de bioreactor gevoerd, waarin bacteriën hun zuiverende werk doen. Met sensoren wordt gemeten in hoeverre de concentratie nitraat afneemt tijdens dit zogeheten denitrificatieproces.
Het doel is om niet alleen de verwijderingsefficiëntie te bepalen, maar ook mogelijke neveneffecten en effecten van een tijdelijk beperkt debiet (bijvoorbeeld sulfide- en ammoniakproductie en zuurstofverbruik) te bepalen, zo blijkt uit een abstract van de onderzoekers.
Buitenland
In het buitenland is al langer ervaring met stikstofzuivering door bioreactoren op houtsnippers. In Denemarken en de Verenigde Staten zijn soortgelijke proeven met houtsnippers gedaan. Daar bevatte het uitspoelend drainagewater 20 tot 40 procent minder stikstof, schrijft Aa en Maas.
Ook uit Deens onderzoek (2021) is gebleken dat denitrificerende bacteriën in houtsnippers stikstof efficiënt kunnen verwijderen uit drainagewater in de landbouw. De verwijderingspercentages verschilden wel sterk (17 tot 73 procent) in de acht bioreactoren die gedurende 2 tot 4 jaar werden gemonitord. De onderzoekers schreven de verschillen toe aan de hydraulische verblijftijd en de watertemperatuur.
De onderzoekers in Westerbeek zijn nog op zoek naar de optimale behandelingsomstandigheden. “We zijn nog druk aan het bestuderen wat precies de ideale doorstroomsnelheid en ‘verblijftijd’ van het water in de reactor is. Daarmee is uiteindelijk de hoogste afbraak van nitraat te genereren.”
Simpel en relatief goedkoop
Als blijkt dat de houtsnipperreactor ook in Nederlandse omstandigheden goed functioneert, dan biedt dat perspectief voor waterbeheerders en de landbouw. ''De houtsnipperreactor is simpel en relatief goedkoop en tegelijkertijd heel effectief. Je kunt een groot effect bereiken op de waterkwaliteit en hoeft tegelijkertijd de landbouw niet enorm te beperken”, zegt Stefan Jansen, microbioloog bij Deltares.
''Het voordeel van deze aanpak is dat je de reactor ondergronds kan afwerken en kan inzetten op plekken waar dit soort problematiek speelt”, aldus Frank van Herpen, projectleider van ons waterschap. De reactor is gevuld met houtsnippers van bomen uit de omgeving en gaat naar verwachting ongeveer tien jaar mee zonder vervangen te hoeven worden, schrijft Aa en Maas.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.