Op meerdere plekken in de bollengebieden van Noord Holland zijn bij metingen in 2022 normoverschrijdingen van het bestrijdingsmiddel dinoterb in het water gevonden. Gebruik van dit bestrijdingsmiddel is sinds 1998 in Europa verboden. Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier gaat de bron van de vervuiling onderzoeken en zint op een oplossing.
Milieuorganisatie Mobilisation for the Environment (MOB) analyseerde metingen van Hoogheemraadschap Hollands Noorderwartier uit 2022. Daarbij werden andere sporen van het middel dinoterb gevonden in polder De Drieban bij Venhuizen, in het Zwanenwater bij Callantsoog, in Beverwijk en in Petten.
MOB roept het waterschap nu op te gaan handhaven. Volgens MOB zijn de metingen, met hogere concentraties dinoterb dan in 2012 en 2013, alleen te verklaren als het bestrijdingsmiddel recent nog is gebruikt bij de bollenteelt.
KAVB, de branchevereniging van bollentelers, reageerde hierop met een verzoek aan het waterschap om diepgaand onderzoek te doen naar de bron van de vervuiling. Volgens de branchevereniging heeft de bollensector dinoterb überhaupt nooit gebruikt.
Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier wil inderdaad gaan onderzoeken waar de vervuilingen precies vandaan komen. “Wij sluiten niks uit en wij wijzen niet met de beschuldigende vinger”, zegt Annette Beems, beleidsadviseurwaterkwaliteit bij HHNK. “Daarom komt er, met ondersteuning van externe expertise, een oorzakenanalyse waarin we kijken naar mogelijke routes of bronnen van de vervuiling.”
Pas als dit onderzoek is uitgevoerd, zou het waterschap over kunnen gaan tot handhaving. “Maar dat kunnen we alleen doen in hele specifieke gevallen”, vult Henny Welleman aan. Zij is manager Kennis & Ontwikkeling bij Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. “Eigenlijk alleen als er sprake is van heterdaadje. Dat komt omdat we als waterschap aan het einde van de keten staan en pas in beeld als normoverschrijdingen zijn aangetroffen.”
Beems en Welleman wijzen er op dat het de taak van de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit is om te handhaven dat agrariërs geen verboden bestrijdingsmiddelen gebruiken. “Zo zijn de taken verdeeld. Dat lijkt misschien passief, maar als schap gaan we er simpelweg vanuit dat verboden middelen niet worden gebruikt. Dat is de basislijn, zeg maar.”
Daarnaast wil Hollands Noorderkwartier agrariërs stimuleren bovenwettelijke maatregelen te nemen en nog schoner te werken. “Dat doen we binnen gebiedsprocessen, samen met de agrarische sector en bijvoorbeeld met de inzet van onafhankelijke coaches en andere subsidies voor bovenwettelijke maatregelen.”
Om te bekijken wat het waterschap meer kan doen om de doelstellingen van de Kaderrichtlijn Water te halen, onderzoekt HHNK naar aanleiding van een rapport van de Universiteit Utrecht welke extra wettelijke maatregelen bijvoorbeeld de Omgevingswet biedt. Welleman: “Als schap bewaken we de waterkwaliteit en benutten we mogelijkheden die we hebben om deze te verbeteren. Dat onderzoek loopt nu en leidt in de loop van dit jaar tot een nieuw actieplan.”
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.