Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden pakt met behulp van een langdurig programma de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel aan. De komende maanden worden in vier proefvakken in IJsselstein verschillende beschoeiingen van de oever uitgetest.
De Gekanaliseerde Hollandsche IJssel stroomt van Nieuwegein naar Gouda en is 35 kilometer lang. Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden heeft deze rivier in 2013 overgenomen van Rijkswaterstaat. Het waterschap pakt nu de rivier aan met een meerjarenprogramma dat zo’n twintig jaar gaat duren.
Planmatig onderhoud
De opknapbeurt is hard nodig, vertelt programmamanager Jan Smorenburg van Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden. “Er is sprake van achterstallig onderhoud, omdat Rijkswaterstaat vanwege de overdracht in de laatste jaren niet zoveel meer heeft kunnen doen. We voeren planmatig het onderhoud uit. Daarvoor hebben we ook geld meegekregen van Rijkswaterstaat.”
De bedoeling is om te baggeren, sluizen te renoveren en kaden en oevers een facelift te geven. Ook worden regionale keringen die niet voldoen aan de nieuwe veiligheidsnormen, samen met de oevers verbeterd. “Alles komt bij elkaar”, zegt Smorenburg. “Zo wordt de rivier helemaal uitgebaggerd, want dat is in veertig jaar niet meer gebeurd. De baggerwerkzaamheden beginnen later dit jaar.”
Bescherming tegen afkalving
Het opknappen van de oevers van de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel gaat niet in één keer. Smorenburg: “Sommige oevers zijn nog prima en sommige zijn minder of gewoon slecht. We pakken steeds een deel aan.” De vraag is: hoe kunnen de oevers goed worden beschermd tegen afkalving door de stroming van de rivier? Om daarop een antwoord te krijgen zijn zes proefvakken van ieder honderdvijftig meter in IJsselstein aangewezen.
In 2018 zijn vier proefvakken aanbesteed. Het waterschap heeft aannemers naar hun ideeën gevraagd en vier geselecteerd. “Zij herstellen in deze vakken de oeververdediging, in combinatie met een natuurvriendelijke uitstraling van de oever en het hergebruik van bestaande materialen. Er zijn verschillende uitvoeringsmethoden, bijvoorbeeld zowel een stalen als een kunststof damwand.”
Proeftuin
De aannemers zijn net gestart met hun werkzaamheden. Die duren tot eind maart. Volgens Smorenburg staat nog open wat daarna gebeurt. “Mogelijk bevallen een of meerdere constructies ons goed en rollen we deze verder uit op andere plekken langs de rivier. Maar het kan ook zijn dat de vier oplossingen niet ideaal zijn en we nog iets anders moeten bedenken. Wij leggen ons niet vast op hoe het in de toekomst gaat. Dit is een proeftuin waarmee we ons voordeel kunnen doen.”
Het waterschap pakt de activiteiten in samenspraak met de omgeving op, vertelt Smorenburg. “Zo hebben de gemeenten de wens om van het jaagpad dat aan één kant langs het water ligt, een wandelpad te maken. Ook Staatsbosbeheer heeft een aantal ideeën. We zeggen wel: onze trein gaat rijden. Iedereen mag meerijden, als er maar een kaartje wordt gekocht.”
MEER INFORMATIE
Plannen voor Gekanaliseerde Hollandsche IJssel
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.