Grilliger neerslag, warmer water, verdrinkende wadplaten en verdroogde natuurgebieden, de gevolgen van de klimaatverandering voor het Waddengebied zijn door de Waddenacademie samengevat in een factsheet.
Piet HoekstraDe factsheet ‘Klimaatverandering in Nederland. Feiten, trends en ontwikkelingen die relevant zijn voor het Waddengebied’ is gebaseerd op twee rapporten: het Sixth Assessment Report van het IPCC en het KNMI Klimaatsignaal ’21. “Vanuit onze rol als kennisregisseur voor wat betreft de wetenschappelijke inzichten die relevant zijn voor het waddengebied, leek het ons goed de beschikbare informatie laagdrempelig en voor een breder publiek te presenteren”, legt Piet Hoekstra uit. Hoekstra is hoofdauteur van de factsheet, directielid van de Waddenacademie en hoogleraar Fysische Geografie aan de Universiteit Utrecht.
Volgens Hoekstra levert de klimaatverandering grote uitdagingen op voor het Waddengebied. “Kijken we naar de beschikbaarheid van zoet water, dan zie je een keten vanaf het vasteland, via de zee naar de eilanden. Hoosbuien afgewisseld met droogte hebben gevolgen voor de landbouw, maar bijvoorbeeld ook voor de beschikbaarheid van het drinkwater op de eilanden en natuurlijk de ecosystemen in de Waddenzee zelf. Veranderingen in de aanvoer van zoetwater leiden tot wisselende zoutgehaltes bijvoorbeeld.”
Zeespiegelstijging
Door de zeespiegelstijging zullen, zo meent Hoekstra, op de langere termijn Wadplaten gaan verdrinken. “Dat maakt zeespiegelstijging een van de grootste uitdagingen voor het gebied. Want de droogvallende platen en de werking van de getijden zijn zo bepalend voor de ecosystemen en overigens ook voor de status als Unesco-werelderfgoedgebied. De vraag zal zijn of ze mee kunnen groeien met de zeespiegelstijging dankzij sediment uit de Noordzee. Maar voor sommige gebieden in de westelijke Waddenzee is het niet ondenkbaar dat de zeespiegel sneller zal stijgen dan de platen kunnen groeien.”
Onder de noemer ‘relevant voor het Waddengebied’ bekeken de auteurs niet alleen de ontwikkelingen rond de Waddenzee, maar bijvoorbeeld ook het Arctisch gebied. “Voor veel trekvogels vormt de Waddenzee een belangrijke pleisterplek op de reis van Siberië naar Afrika en terug. De opwarming van het arctisch gebied, die sneller gaat dan bij ons, zorgt ervoor dat de leefgebieden van plant- en diersoorten verdwijnen. Het trek- en broedgedrag van de vogels verandert. Dat is slechts een klein voorbeeld om te laten zien dat de klimaatcrisis echt mondiaal is en dat veranderingen elders ook voor onze natuur van groot belang zijn.”
De Waddenacademie verwacht met deze factsheet een nieuwe serie te starten. “Deze publicatie is bedoeld voor alle betrokkenen bij de Wadden: de inwoners, de gebiedsbeheerders, de landbouw en bijvoorbeeld ook de toeristische sector. Deze doelgroepen zijn actief in het gebied, maar zullen waarschijnlijk niet de tijd hebben om vuistdikke rapporten door te ploegen. Daarom zullen we afhankelijk van de actualiteit de komende jaren met nieuwe factsheets komen.”
MEER INFORMATIE
De factsheet ‘Klimaatverandering in Nederland. Feiten, trends en ontwikkelingen die relevant zijn voor het Waddengebied’ (pdf)
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?