Rioolwaterzuiveringsinstallaties slagen er steeds beter in om stikstof en fosfor uit het rioolwater te halen. De afgelopen dertig jaar is de totale stikstofbelasting van het oppervlaktewater door rwzi’s met 64 procent afgenomen, zo berekende het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). De fosforbelasting nam in diezelfde periode met bijna 75 procent af.
De Nederlandse rwzi’s zuiverden in 2020 1,94 miljard kubieke meter rioolwater, 2 procent meer dan een jaar eerder, blijkt uit de nieuwe cijfers. Per inwoner verwerkten ze ruim 300 liter rioolwater per dag. Eind 2020 waren er 315 rwzi’s in Nederland, 2 minder dan een jaar eerder.
Gemiddeld wordt stikstof voor 85 procent en fosfor voor 88 procent uit het rioolwater gehaald. Deze stoffen veroorzaken voedselverrijking (eutrofiëring) van het oppervlaktewater, wat kan leiden tot overmatige algengroei.
Belasting
De restlozing van stikstof door rwzi’s was in 2020 14,3 miljoen kilogram, vrijwel evenveel als het jaar daarvoor, maar 64 procent minder dan in 1990. Deze restlozing draagt volgens het CBS voor bijna 18 procent bij aan de totale belasting van het oppervlaktewater; daarmee is het qua omvang de derde bron na de landbouw en depositie uit de lucht.
De restlozing van fosfor door rwzi’s bedroeg in 2020 1,64 miljoen kilogram, 7 procent minder dan een jaar eerder en 74 procent minder dan in 1990. Daarmee zijn de rwzi’s na de landbouw de belangrijkste bron; ze dragen voor een kwart bij aan de totale fosforbelasting van het oppervlaktewater.
Regelgeving
De afname op beide fronten is volgens het statistiekbureau het gevolg van Europese en nationale regelgeving voor verbetering van de rwzi’s, beperking van bemesting, sanering van industriële lozingen en beperking van de luchtemissies.
Bijna 30 procent van de stikstof in het gezuiverde rioolwater werd in 2020 geloosd op de grote rivieren. Kleine rivieren en beken ontvingen circa 25 procent. De rest ging voor het merendeel naar kanalen (25 procent), polderwater (14 procent) en zout kustwater (8 procent). Voor fosfor geldt een vergelijkbaar beeld.
Uit de CBS-cijfers blijkt verder dat er in 2020 veertien projecten bij rwzi’s waren om grondstoffen terug te winnen. Met naar schatting 0,19 miljoen kilogram fosfor werd in totaal tot 1,5 miljoen kilogram aan fosforhoudende meststoffen geproduceerd. Stikstof wordt niet teruggewonnen uit rioolwater.
MEER INFORMATIE
Toelichting CBS
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.