De hoogwatergeul Reevediep bij Kampen is in gebruik genomen en daarmee is tegelijkertijd het programma Ruimte voor de Rivier afgesloten. In het kader hiervan zijn sinds 2007 op 34 plekken in het rivierengebied hoogwaterprojecten uitgevoerd.
Koning Willem-Alexander verrichtte afgelopen donderdag de officiële openingshandeling. Hij gaf het sein om de sluisdeuren van de Scheeresluis open te zetten, waarna een boot het Reevediep invoer. Hierdoor zijn de IJssel en de geul nu met elkaar verbonden.
Dat maakt het mogelijk om in extreme omstandigheden hoogwater soepeler af te voeren naar het IJsselmeer. De waterstand bij Zwolle wordt zo bijna een halve meter lager. Het Reevediep gaat pas vanaf 2022 fungeren als hoogwatergeul. Eerst moeten werkzaamheden rondom het Drontermeer worden afgerond, zoals de versterking van de Drontermeerdijk. Daarna mondt het Reevediep uit in dit meer.
Klimaatbestendige dijk
De uitvoering van het project in de IJsseldelta heeft een kleine vier jaar geduurd. Naast de aanleg van de hoogwatergeul ten zuiden van Kampen is het zomerbed van de IJssel over een lengte van acht kilometer uitgebaggerd. Ook zijn in vijf uiterwaarden maatregelen genomen om water te bergen of sneller af te voeren. Er is bijna vierhonderd hectare natuur bijgekomen. Het Reevediep is toegankelijk voor pleziervaart. De gemeente Kampen wil het nieuwe dorp Reeve realiseren op en achter de dijk, die mogelijk de eerste klimaatbestendige dijk in Nederland wordt.
Zonder slag of stoot is de bypass er niet gekomen. Er was lange tijd verzet tegen de aanleg van het Reevediep, vooral omdat sommige bewoners en boeren moesten verhuizen of land kwijtraakten. De ontwikkelingen rondom de hoogwatergeul zijn door Joep Boerboom vastgelegd in het boek Deining in de IJsseldelta. De koning ontving het eerste exemplaar.
Waterstand verlaagd
Het project bij Kampen was het laatste van de 34 projecten van Ruimte voor de Rivier. Dit nationale programma was bedoeld om een betere bescherming tegen hoogwater te bieden door niet de dijken te verhogen, maar de waterstand omlaag te brengen. Langs de Nederrijn, Waal, Merwede en IJssel zijn onder meer dijken landinwaarts verlegd en diverse nevengeulen aangelegd. Spraakmakende voorbeelden zijn de Spiegelwaal bij Nijmegen en de hoogwatergeul tussen Veessen en Wapenveld, onlangs winnaar van De Nederlandse Bouwprijs in de categorie civiele kunstwerken.
Door Ruimte voor de Rivier zijn vier miljoen mensen beter beschermd tegen overstromingen, zegt minister Cora van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. Volgens haar is de kaart van Nederland opnieuw getekend. “Ruim twaalf jaar zijn we samen met provincies, waterschappen en gemeenten bezig geweest het Nederlandse rivierengebied mooier én veiliger te maken. Op 34 plekken is de mens een stukje opgeschoven om bij hoogwater de rivieren meer ruimte te geven. Maar ons werk is nog niet af. In een nieuwe aanpak gaan we nu ook meer ruimte maken voor de binnenvaart en een betere kwaliteit van ons rivierwater.”
MEER INFORMATIE
Rijkswaterstaat over opening Reevediep
Toelichting op project IJsseldelta
Eerder bericht over het project
Interview projectleider Cor Beekmans
Projecten Ruimte voor de Rivier
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.