Bouwen in de uiterwaarden mag niet meer, schreef minister Mark Harbers (Infrastructuur en Waterstaat) in de kabinetsbrief ‘Water en bodem sturend’. Maar in Arnhem mogen de plannen voor Stadsblokken-Meinerswijk van de Raad van State gewoon doorgaan. Met dank aan een nevengeul die het water van de Nederrijn laat dalen.
Het draait om plannen van Kondor Wessels Projecten voor de bouw van 430 woningen en de aanleg van een natuur- en recreatiegebied van 300 hectare. Dat laatste is mogelijk dankzij de opbrengst van de woningen.
De eerste ideeën dateren al uit 1979, toen de Arnhemse Scheepsbouwmaatschappij daar nog zat, zegt Roy Nijenhuis van Kondor Wessels in dit artikel. Toen die de deuren sloot, werden de plannen serieus.
Nadat de gemeenteraad akkoord ging, dwongen tegenstanders een referendum af. Ook twee waterschappen in de regio, Vallei en Veluwe en Rivierenland, openden de aanval. Bouwen in de uiterwaarden kan gevaarlijk zijn, waarschuwden zij.
Raad van State
Toen dat allemaal niet hielp, wendden de tegenstanders – waaronder Stichting Kloppend Stadshart en Milieudefensie – zich tot de Raad van State. Die veegde hun argumenten in zijn uitspraak van 29 maart van dit jaar van tafel. Kondor Wessels Projecten, dat steeds heeft betoogd dat de plannen de waterveiligheid juist verbeteren, mag die gaan uitvoeren.
De aanleg van een nevengeul zorgt er volgens de projectontwikkelaar voor dat het waterpeil in de rivier 10 centimeter daalt. De woningen worden gebouwd op grond die nu bij hoogwater ook al niet onderstroomt.
Kondor Wessels Projecten wordt daarin gesteund door een uitgebreid onderzoek van de Stichting Advies Bestuursrechtspraak (STAB) in opdracht van de Raad van State. In dat rapport wordt geconcludeerd dat de argumenten van de tegenstanders niet valide zijn.
Rijkswaterstaat
Een van de conclusies is dat de hoeveelheid water die langs Arnhem stroomt in de toekomst niet zal toenemen. Ook zou Rijkswaterstaat het hoogwater prima kunnen reguleren over de Waal, de IJssel en de Nederrijn. In de plannen voor de nieuwe wijk zou bovendien voldoende ruimte zijn voor eventuele extra maatregelen.
In de brief ‘Water en bodem sturend’ verklaart minister Harbers dat nieuwe bebouwing in de uiterwaarden (die vallen onder de Beleidslijn grote rivieren) niet meer is toegestaan. Dat moet de rivieren ‘klimaatrobuuster’ maken en ‘toenemende schade’ voorkomen.
De waterschappen gaan niet over de uiterwaarden, zegt een woordvoerder van Rivierenland desgevraagd. Zij verwijst naar Rijkswaterstaat. Die kon vanmiddag niet reageren.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.