In het nieuwe belastingstelsel betalen boeren jaarlijks zo’n 2000 tot 8000 euro meer heffing aan het waterschap voor de vervuiling van landbouwgrond. Dat blijkt uit een onafhankelijke studie naar het concept-voorstel van de Unie van Waterschappen.
''De regels zijn wel heel creatief toegepast’’, concludeert Geesje Rotgers, onderzoeksjournalist bij V-focus. Daardoor worden landbouwers volgens haar te zwaar aangeslagen.
Samen met Jaap Hanekamp, associate professor aan University College Roosevelt in Middelburg, toetste Rotgers de onderbouwing van de voorstellen voor de landbouw. Dinsdag presenteren zij de resultaten van hun onderzoek ‘De boer betaalt, maar voor welke vervuiling?’, dat financieel mogelijk is gemaakt door de Stichting Mesdag Zuivelfonds.
De Commissie Aanpassing Belastingstelsel (CAB) wil een extra vervuilingsheffing invoeren voor de uitspoeling van stikstof uit landbouwgrond. Het betreft een forfaitaire belasting van 1 vervuilingseenheid per hectare, wat neerkomt op zo’n 2000 tot 8000 euro per bedrijf, afhankelijk van de grootte en het betreffende waterschap.
Gemanipuleerd
''Volgens de CAB is de landbouw verantwoordelijk voor 60 procent van de stikstof- en fosforbelasting van het oppervlaktewater’’, aldus Rotgers. ''Maar na het checken van de emissieregistratie blijkt dat dit hoge percentage tot stand komt doordat enkele bronnen worden meegerekend waarvoor de landbouw niet verantwoordelijk is of kan zijn. Dat wil niet zeggen dat de landbouw op nul staat, maar die 60 procent is gemanipuleerd.’’
Het gaat dan om bijvoorbeeld fosfaat uit kwelwater. ''Dat wordt vertaald als mest, maar er is ook sprake van chemische processen in de waterbodem waardoor fosfaat kan vrijkomen.’’
Een ander heikel punt betreft volgens de onderzoekers de heffingssystematiek die de waterschappen willen toepassen. ''Die is niet conform de richtlijnen van de Europese Commissie. Hierdoor wordt de landbouw veel zwaarder aangeslagen dan volgens de commissie, die wij om een oordeel hebben gevraagd, noodzakelijk is.''
Inspraakronde
Eerder al protesteerden de Nederlandse Akkerbouw Vakbond en LTO Nederland fel tegen het voorstel voor het nieuwe belastingstelsel, dat eind 2017 is gepubliceerd. Inmiddels is er een inspraakronde geweest voor belangenorganisaties.
Die leverde volgens de Unie van Waterschappen (UVW) nog zo veel kritiek op dat de oorspronkelijke doelstelling om begin maart een definitief voorstel te presenteren niet haalbaar bleek. Het plan is nu om dat op 1 juni te doen. ''De CAB heeft gemeend dat kwaliteit en zorgvuldigheid hier boven snelheid moeten gaan’’, schrijft de UVW in een brief aan de waterschappen.
''Ons onderzoek staat helemaal los van de inbreng van de sectorpartijen’’, benadrukt Rotgers. ''Wij hebben, op verzoek van onze lezers, met een frisse blik naar de uitgangspunten gekeken en naar hoe die zich verhouden tot Europese afspraken.’’
De presentatie vindt plaats op dinsdag 6 maart, aanvang 13.00 uur in Perscentrum Nieuwspoort, Lange Poten 10, Den Haag en is voor iedereen toegankelijk.
Meer informatie
Eerste resultaten onderzoek + uitnodiging presentatie
Brief over vervolgproces Commissie Aanpassing Belastingstelsel
Akkerbouwers boos over voorgenomen stelsel waterschapsbelastingen
