In heel Nederland zakt de bodem en in het westen van het land zelfs meer dan eerder aangenomen. Dat blijkt uit de nieuwe nieuwe Bodemdalingskaart Nederland, die deze week wordt gepresenteerd.
De onderzoekers hebben voor het eerst inzichtelijk kunnen maken in hoeverre bodemdaling wordt veroorzaakt door ‘diepe oorzaken’, zoals gaswinning en de effecten in de bovenste meters. De data laten zien dat deze ‘ondiepe’ bodemdaling op meerdere plekken in Nederland, vooral in de veen- en kleigebieden in het westen van het land, groter is dan die door de bekende, diepe oorzaken.
Grote rol
“Klimaatverandering lijkt een grote rol te spelen bij deze versnelde bodemdaling,” zegt hoogleraar Ramon Hanssen, onder wiens leiding het onderzoek plaatsvond, op de website van de TU Delft. “Door de relatief warme zomers drogen veenbodems meer uit, waardoor een snellere bodemdaling optreedt.”
De wetenschappers konden deze ondiepe bodemdaling voor het eerst analyseren omdat bij het maken van de nieuwe bodemdalingskaart drie verschillende soorten meetdata zijn verwerkt in het onderliggende model: satelliet-radars, GPS, en zwaartekrachtmetingen.
Naast de verschillende grondsoorten in Nederland laat de kaart ook de locatie van olie- of gasvelden zien. Dat maakt de oorzaak is van de waargenomen bodemdaling inzichtelijk. De kaart wordt actueel gehouden met de nieuwe satellietmetingen.
Einde Nederlands landschap
Hanssen meent dat de kaart de ernst van het probleem van bodemdaling in Nederland goed weergeeft: “Als de bodemdaling doorzet in het huidige tempo, betekent dat misschien wel het einde van het karakteristieke Nederlandse landschap met weides, koeien en molens, of een enorme schade aan de historische binnensteden.”
De mogelijkheid om bodemdaling nu goed te meten, en in kaart te brengen, is volgens Hanssen ook goed nieuws. “Waterschappen kunnen deze metingen gebruiken om effectiever om te gaan met hun peilbeheer, door bijvoorbeeld beter te anticiperen op periodes van droogte.”
Het project bodemdalingskaart.nl is een initiatief van het Nederlands Centrum voor Geodesie en Geo-Informatica (NCG). Ook verschillende universiteiten, kennisinstituten en bedrijven dragen bij aan het resultaat: TU Delft, KNMI, Hogeschool Utrecht, Universiteit Twente, SkyGeo, en 06-GPS. De interactieve kaart is te raadplegen via: bodemdalingskaart.nl.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.