In het Europese Interreg-project Blue Transition werken 23 organisaties uit 6 landen rond de Noordzee samen aan de uitvoering van klimaatrichtlijnen. Ze zetten pilots op rond grondwater en bodem, die duidelijk moeten maken welke acties nodig zijn. Slim omgaan met zoetwater in de noordelijke kuststrook bijvoorbeeld.
Vanuit Nederland doen de waterschappen Noorderzijlvest en Hunze en Aa’s mee aan Blue Transition, alsmede de Provincie Drenthe. De andere deelnemende landen zijn Duitsland, België, Frankrijk, Denemarken en Zweden. De projectleiding is in handen van het Duitse Leibniz-Institut fur Angewandte Geophysik.
"Klimaatverandering, menselijk gebruik en veranderingen in het landschap verhogen de druk op ons grondwater en onze bodem", zo staat te lezen op de website van Noorderzijlvest. "Al die factoren met invloed op grondwater en bodem zijn op een complexe manier met elkaar verbonden. Veranderingen in die factoren kunnen de negatieve effecten op grondwater en bodem versterken."
Een geïntegreerd water- en bodembeheer is daarom nodig, menen de deelnemers. Ze wijzen op de verschillende EU- en VN-programma’s die hiervoor richtlijnen geven. "Deze richtlijnen dringen aan op een snellere en systematische verandering. Die is nodig om ervoor te zorgen dat we ook op de lange termijn voldoende water van goede kwaliteit houden."
Zestien pilots
Blue Transition is een van de Interreg North Sea Region-projecten die aan deze richtlijnen uitvoering geven. Het project beoogt een systematische verandering, een ‘Blue Transition’. In zestien pilots in zes verschillende landen wordt onderzocht welke partijen wat kunnen doen om droogte, wateroverlast en een slechte waterkwaliteit te voorkomen.
In Noord-Nederland gaat het om vier pilots: verzilting langs de kust, een ‘climate proof’ Drentsche Aa, duurzaam landgebruik in de Veenkoloniën en zoetwaterbeheer op het Drents Plateau.
In die laatste pilot onderzoekt Noorderzijlvest hoe het watersysteem op de hoge zandgronden precies werkt. Ook wordt gekeken naar het vasthouden van water in natte en droge tijden en naar de mogelijkheden voor het aanvullen van de grondwatervoorraden.
Proeftuin
Bij Zeijen komt een proeftuin, waar het waterschap samen met de grondeigenaren kleinschalig wil werken aan het vasthouden van water. Volgens Noorderzijlvest is er bij de boeren "enthousiasme om hiermee aan de slag te gaan".
Ook in de noordelijke kuststrook moet een proeftuin komen voor het zuinig omgaan met (aangevoerd) zoet water. Het huidige zoetwateraanvoerplan wordt geëvalueerd en waar mogelijk verbeterd.
Het Blue Transition-project is in maart van dit jaar begonnen en loopt tot 1 maart 2026. Interreg is een Europese subsidieregeling voor ruimtelijke en regionale ontwikkeling.
Natuurlijk is het slim als bedrijven afhaken, met duurzamere zuivering, eventueel gevolgd tot eigen directe lozing in gebied, en vervolgens tot eigen waterhergebruik. Prima.
Maar aub geen dogma. We spreken nog steeds over stedelijk afvalwater, waarbij het bedrijfswater zeker af en toe een waardevolle bijdrage is in de gehele keten.
In @KNW, @skiw, @vemw @dbc verband nog maar eens over spreken.