In de Zuid Hollandse delta was de boerenschouw, een vrij platte schuit waarmee agrariërs vee en spullen vervoerden, eeuwenlang een veelgebruikt vervoersmiddel. Inmiddels zijn ze bijna allemaal verdwenen. Onlangs dook er bij archeologisch onderzoek in de buurt van Strijen een gaaf exemplaar op. Het waterschap wil de boot laten renoveren en tentoonstellen en is op zoek naar verhalen achter het gebruik van dit type boten.
“De loop der tijd maakt gewone dingen bijzonder”, zegt Arco van de Ree van waterschap Hollandse Delta. “Tot ongeveer de Tweede Wereldoorlog gebruikten boeren in deze omgeving boerenschouwen om melkbussen en vee te verplaatsen. Sloten en watergangen moet je zien als historische snelwegen. Dus deze boten moeten tijdenlang gezichtsbepalend zijn geweest.”
Arco van de ReeDe boerenschouwen werden steeds minder gebruikt in de jaren na de oorlog door verbetering van het wegenstelsel en de opkomst van tractoren. “Met als gevolg dat ze met de jaren gewoon verdwenen zijn. We weten natuurlijk niet precies wat er met die schouwen gebeurd is, maar feit is dat er nu bijna geen voorbeelden meer van bestaan. Dat maakt de vondst van een piekfijn exemplaar nu dus wel bijzonder.”
De vondst werd gedaan tijdens archeologisch onderzoek in de buurt van Strijen. Het havenkanaal lag in de frontlinie aan het einde van de Tweede Wereldoorlog, waardoor er bij dijkversterkingen altijd eerst wordt gekeken of er niet-gesprongen explosieven in de bodem zitten.
De gevonden schouw is bijna volledig, maar wel erg vuil. Waterschap Hollandse Delta laat de boot nu samen met de gemeente Hoekse Waard schoonmaken en renoveren. “Dat betekent dat de boot bijna helemaal uit elkaar wordt gehaald, gereinigd en vervolgens weer in elkaar wordt gezet. Dat zal tot begin volgend jaar duren.”
Het schoonmaken van de schouw heeft niet alleen esthetische waarde, maar is ook belangrijk om de boot goed te kunnen dateren. “Eerste schattingen van een expert wijzen erop dat de boot tussen de honderd en honderdvijftig jaar oud is. Maar ouder zou ook kunnen, want ze zijn eeuwenlang intensief gebruikt in dit gebied.”
Door de boot tentoon te stellen, mogelijk in museum Hoeksche Waard, wil waterschap Hollandse Delta voldoen aan de doelstellingen uit de Erfgoeddeal en het Europese verdrag van Faro. “Als waterschap willen we erfgoed laten zien en daarbij de relatie van het erfgoed met mens en omgeving centraal zetten.”
In dat kader doet Van de Ree ook nog een oproep. Hij wil graag de verhalen achter het gebruik van dit soort boerenschouwen horen. “We zouden heel graag iets horen van mensen die zich nog kunnen herinneren hoe dit soort boten werd gebruikt. Als ze er foto’s van hebben, zijn die ook zeer welkom. Want met deze informatie kunnen we de boot niet alleen aan het brede publiek laten zien, maar ook het verhaal erachter vertellen.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.