secundair logo knw 1

Foto: Taco van der Eb / Schelpenteldag

Er is weer een nieuw initiatief met burgerwetenschap. Op 25 maart is de Schelpenteldag langs de kust van de Noordzee gehouden. De opbrengst: er zijn nagenoeg 35.000 schelpen verzameld en geïdentificeerd.

Vorig jaar was er al zo’n dag maar toen ging nog om een beperkte pilot op acht stranden. Ditmaal zijn schelpen op negentien stranden langs de gehele Noordzeekust in kaart gebracht, van Neeltje Jans in Zeeland tot en met Schiermonnikoog. “Wij richten ons echt op het bredere publiek”, zegt schelpenexpert Hannco Bakker van Naturalis Biodiversity Center. “We willen het evenement jaarlijks gaan herhalen.”

Simpele telmethode
Zo’n 350 gezinnen wat neerkomt op ruim duizend mensen, deden afgelopen zaterdag mee aan de nationale Schelpenteldag. Zij werden begeleid door bijna honderd vrijwilligers die hielpen bij het herkennen van soorten. Elke deelnemer ging op de vloedlijn staan en verzamelde in een uitdijende spiraal schelpen, om die vervolgens namen te geven. Dat leverde bij elkaar bijna 35.000 schelpen van zo’n 54 soorten schelpdieren op. “De telmethode is zo simpel dat zelfs een kind van zes het kan doen.”

Een ideale dag was het volgens Bakker niet. “Door een flinke westerwind was de stroming ongunstig, waardoor er duidelijk veel minder schelpen aanspoelden. Ook bleven mensen door de weersomstandigheden weg. Daarom is het best een aardig aantal.”

Speciaal gelet op doubletten
De aangetroffen schelpen geven inzicht in hoe het leven in de Noordzee eruitziet, vertelt Bakker. “De meeste soorten hebben een zeer specifiek habitat waar ze willen leven. Sommige zitten echt op een rotskust en hebben hard substraat nodig om zich op te vestigen. Andere soorten gedijen heel goed bij zandstranden. Die verschillen zien we keurig terug. Door de schelpen jaarlijks te tellen, kunnen we trends volgen.”

Er is speciaal gelet op doubletten waarbij van tweekleppige soorten beide schelphelften nog op de natuurlijke wijze aan elkaar zitten. “Dat geeft aan dat zij nog vers zijn. Bij de gevonden soorten van tweekleppigen staat de Amerikaanse zwaardschede met stip op nummer één. Dat is een bekende exoot. Ook mosselen zijn vaak vers aanwezig. De platte slijkgaper staat op de vierde plaats van de verse soorten. Deze soort wordt niet zo veel gevonden, maar is nu op sommige stranden algemeen aangetroffen.”

Ook in twee andere landen
De Schelpenteldag is een initiatief van zes partijen: het Leidse onderzoeksinstituut en natuurhistorisch museum Naturalis, de Nederlandse Malacologische Vereniging, Stichting ANEMOON, Het Groene Strand, Stichting De Noordzee en de Strandwerkgemeenschap.

Niet alleen in eigen land vond het evenement plaats, ook op stranden in België en Frankrijk zijn op 25 maart schelpen geteld. Daardoor is een goede vergelijking mogelijk. Over de resultaten uit de drie landen wordt een wetenschappelijke publicatie gemaakt. 

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Waarom dure, complexe en onderhouds intensieve ondergrondse oplossingen stimuleren als je water ook bovengronds kunt opvangen?
Begin eerst maar met het Veluwe meer en de randmeren uit te diepen en baggeren....perfecte opslagbuffer voor overvloed aan water.
@SebastiaanDat is een goede vraag als we het over de waterkwaliteit van rivieren hebben, maar in dit project zijn vooral kleine watertjes gemeten. Dat komt niet uit het buitenland, dus daar zullen we echt zelf mee aan de slag moeten!
Bijzonder. Veel waterschappen spreken nog van ‘aan en afhaakproblematiek’ waarbij de zorg juist is voor afhakende bedrijven, lees verminderde heffingsopbrengsten.
Natuurlijk is het slim als bedrijven afhaken, met duurzamere zuivering, eventueel gevolgd tot eigen directe lozing in gebied, en vervolgens tot eigen waterhergebruik. Prima.
Maar aub geen dogma. We spreken nog steeds over stedelijk afvalwater, waarbij het bedrijfswater zeker af en toe een waardevolle bijdrage is in de gehele keten.
In @KNW, @skiw, @vemw @dbc verband nog maar eens over spreken.
Reintje Paijmans Kriens Waterschapsverkiezingen: apart of niet?
"Kennis van Waterbeheer" en "Provinciaal bestuur"  voor een groot deel van onze bevolking, is naar mijn ervaring heel gering. De situatie  is per provincie ook geheel anders. Of je nu in Zuid-Holland woont of in Drenthe: water aanvoer, afvoer  en tekort zijn niet met elkaar te vergelijken. De grenzen vallen niet samen. 
Ik heb als geograaf ook veel te maken gehad met wat dat voor problemen voor de bevolking, stadsbesturen en waterschappen veroorzaakte. Stadsbesturen hebben, zeker in de huidige tijd, andere, grotere problemen op hun agenda staan. Op welke manier moet, kan betere voorlichting opgelost worden? Ik heb lezingen gegeven, excursies georganiseerd, bestuursleden van de waterschappen daarbij uitgenodigd en wat ik ook erg belangrijk vind, aan het voortgezet onderwijs voorlichting, onderwijs gegeven. Bij excursies vroeg ik aan de ouders van de leerlingen of zij "mee wilden helpen" met vervoer, eten, geld ophalen voor de bijkomende kosten. Vaak meldden meer ouders zich aan dan eigenlijk nodig was, maar dat had voor de waterschappen in velerlei opzicht positieve gevolgen.
"Samenwerking", overleg met de landen waar de rivieren ontstaan en door stromen, afspreken hoeveel water ieder land wil, kan, mag gebruiken, afvoeren, dat zijn problemen, die nauwelijks bekend zijn bij de bevolking.
Ik hoop dat dit soort onderwerpen net zo belangrijk worden gevonden als problemen met  auto rijden, parkeren en boodschappen doen.
Ik wens Nederland veel succes.