De acht gemeenten en het waterschap in de regio Zaanstreek-Waterland ontwikkelen dit jaar een gezamenlijke visie op klimaatbestendig waterbeleid. Ontwerp- en consultancyorganisatie Arcadis ondersteunt hen.
Het gaat om een initiatief van de gemeenten Beemster, Edam-Volendam, Landsmeer, Oostzaan, Purmerend, Waterland, Wormerland en Zaanstad en het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier. Zij grijpen de vernieuwing van de gemeentelijke rioleringsplannen aan om hun ambities, visie en strategie te vertalen naar beleid. Ze stellen een overkoepelend plan voor de periode 2018-2023 op, waarin de gevolgen van klimaatverandering zijn meegenomen. De regio speelt hiermee in op de initiatieven rondom de klimaatbestendige stad in 2050 en de komst van de nieuwe Omgevingswet in 2019.
David van Raalten, Europees directeur water management van Arcadis, heeft het over een uniek gebied. “De regio Zaanstreek-Waterland is erg groot en divers. In het zuiden grenst het gebied aan de metropool Amsterdam, terwijl in het noorden de Beemsterpolder ligt die op de werelderfgoedlijst staat. Er is een grote dynamiek tussen stad en platteland.” De regio wordt volgens Van Raalten geconfronteerd met verschillende uitdagingen. “Een probleem is dat het veen zakt. Dat heeft gevolgen voor het grondwater. De regio krijgt ook steeds vaker te maken met hevige regenval.”
De gemeenten en het waterschap pakken de wateropgaven over de volle breedte aan, vertelt Van Raalten. “Niet alleen mensen die zich met riolering bezighouden, doen mee. Ook wordt er onder meer een landschapsarchitect bij betrokken. De bedoeling is om riolering, watersysteem en openbare ruimte beter op elkaar af te stemmen. Wij hebben de opdracht gekregen vanwege onze uitgebreide kennis en ervaring met een brede benadering om te komen tot een klimaatbestendige stad.”
De komende tijd worden via een aantal workshops de regionale ambities helder gemaakt. Dat leidt tot het overkoepelende plan waarin onder andere aandacht is voor de groenblauwe structuur. Van Raalten: “In dit plan staan oplossingsrichtingen die daarna verder worden uitgewerkt. Denk bijvoorbeeld aan ondergrondse berging, wateropslag op groene daken en vasthouden van water in steden. Eind van dit jaar moet het plan gereed zijn voor vaststelling. Tevens worden er deelplannen gemaakt voor de acht gemeenten.”
Arcadis krijgt voor de opdracht een vast bedrag van negentigduizend euro. Van Raalten vindt echter de grootte van de opdracht minder relevant. “De klus is gewoon erg mooi. We dragen eraan bij dat iedereen in dit heel grote en typisch Hollandse landschap droge voeten houdt.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.