Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden richt het natuurgebied Willeskop in de provincie Utrecht in als waterberging. Bij hevige regen kan hier zo’n 200.000 kubieke meter water worden opgevangen. Ook komt er een nieuwe doorvoerroute van de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel naar de Lek. De werkzaamheden zijn nu gestart.
Willeskop is een gevarieerd moerasgebied midden in de Lopikerwaard dat in eigendom en beheer is van Staatsbosbeheer. Volgens Hoogheemraadschap De Stichtse Rijnlanden is het project Waterberging en -doorvoer Willeskop een effectief middel om het westelijke watersysteem van HDSR robuuster en klimaatbestendiger te maken. De maatregelen zorgen ervoor dat het watersysteem beter voorbereid is op de toekomstige weersextremen.
Tevens versterking van natuurwaarden
Bert de Groot, hoogheemraad bij De Stichtse Rijnlanden, en Jelka Both, hoofd Staatsbosbeheer Utrecht, gaven gisteren het startsein voor het project. Zij deden dat door met een graafmachine een hap grond te verwijderen. Het projectgebied omvat grofweg het natuurgebied Willeskop en de boezem met kades langs de Damweg in Oudewater (zie visualisatie).
Behalve voor het bergen van ongeveer 200.000 kubieke meter water is er ook aandacht voor het versterken van de natuurwaarden, zegt Both. “In goede samenwerking met het waterschap creëren we meer kansen voor riet-, moeras- en watervogels in Willeskop, terwijl er ook een belangrijke maatschappelijke functie als waterberging aan toe wordt gevoegd.” En De Groot: “Het is een geweldige kans die wordt benut om natuur en waterberging tot een win-winsituatie te brengen.”
Kunstwerken gebouwd en waterkeringen aangepast
Om dit alles te realiseren, worden nieuwe kunstwerken zoals inlaten, stuwen en duikers gebouwd. Ook zijn er aanpassingen aan waterkeringen nodig en legt HDSR een bypass om het huidige gemaal naast de Damweg heen. Verder worden natuurvriendelijke oevers en eilandjes aangelegd, het rietmoeras uitgebreid en maatregelen voor de waterkwaliteit genomen.
Aannemer Van Oostrum Westbroek BV richt zich eerst op het grondwerk in het natuurgebied. Tijdens het broedseizoen is de aannemer elders bezig met onder meer een inlaat en een kade. De planning is dat de werkzaamheden in het vierde kwartaal van dit jaar worden afgerond.
Nieuwe doorvoerroute naar Lek
De aanleg van de waterberging wordt gecombineerd met het creëren van een nieuwe doorvoerroute van de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel naar de Lek. De capaciteit is circa 1,5 tot 2,5 kubieke meter per seconde.
Hiermee wordt de Gekanaliseerde Hollandsche IJssel die een belangrijke functie heeft voor de waterafvoer binnen het HDSR-gebied, straks ontlast bij hevige regenval. Het water stroomt dan via deze route vanuit de Gekanaliseerde IJssel tijdelijk in de waterberging. Vervolgens wordt het water afgevoerd via de Lopikerwaard naar de Lek.
In de huidige situatie wordt water afgevoerd in westelijke richting naar de Hollandsche IJssel bij Gouda en in oostelijke richting via Utrecht naar het Amsterdam-Rijnkanaal. Door klimaatverandering en zeespiegelstijging worden echter in de toekomst vaker beperkingen in deze afvoer verwacht. Bij de nieuwe doorvoerroute speelt dit probleem niet.
Visualisatie van het project Waterberging en -doorvoer Willeskop I Bron: HDSR
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.