De Vlaamse regering heeft haar principiële goedkeuring gegeven aan het strategisch beleidsplan Kustvisie. De hierin voorgestelde ingrepen bieden ook bescherming tegen een stijging van de zeespiegel met drie meter. Op lange tot zeer lange termijn zal de kustlijn met gemiddeld honderd meter zeewaarts worden verlegd.
Het plan bevat een strategie waarmee de komende honderd jaar elke zone aan de 67 kilometer lange Vlaamse kust stapsgewijs kan worden aangepast. Het doel van de Kustvisie is om niet alleen de Vlaamse kustlijn maar ook de achterliggende gebieden te beschermen tegen extreme weersomstandigheden, waaronder een zeer zware storm die statistisch gezien eens in de duizend jaar voorkomt.
Hiermee wordt voortgebouwd op het Masterplan Kustveiligheid. Dit loopt tot 2050. In deze periode wordt rekening gehouden met een stijging van de zeespiegel met 30 centimeter.
In de Kustvisie wordt verder gekeken. De strategie zorgt ervoor dat Vlaanderen zich op elk moment kan beschermen tegen overstromingen uit zee, ondanks de zeespiegelstijging. “Of deze nu één, twee of drie meter stijgt. Daarmee neemt Vlaanderen het voortouw, en is zo pionier in Europa en ver daarbuiten”, stelt het departement Mobiliteit & Openbare Werken in een bericht over de goedkeuring.
Kustlijn zeewaarts verlegd
Het departement van de Vlaamse Overheid is de opdrachtgever van wat als een co-creatie onderzoekstraject wordt omschreven. Begin 2023 bleven na onderzoek nog enkele mogelijkheden over om de kust honderd jaar en nog langer te blijven beschermen.
Voor de strandzones waren er twee kansrijke alternatieven: behouden van de huidige hoog- en laagwaterlijn of deze op termijn gefaseerd verschuiven richting de zee. Na verder onderzoek vorig jaar is de keuze op het tweede gevallen. Hiervoor wordt nu in het strategisch beleidsplan een voorkeursalternatief voorgesteld.
Beeld: ontwerp strategisch beleidsplan Kustvisie
De bedoeling is om de Vlaamse kustlijn op lange tot zeer lange termijn met gemiddeld honderd meter zeewaarts te verleggen. Dat gebeurt door de stranden te verhogen en te verbreden. In veel strandzones is er nog heel wat tijd voordat actie nodig is. De komende decennia gaat het vooral om extra strandsuppleties, zodat de standen en duinen geleidelijk aan met de zeespiegelstijging kunnen meegroeien. Voor badsteden worden drie varianten genoemd: verhogen en verbreden van de dijk, aanleg van een duin of een gecombineerde oplossing van dijk en duin.
Veel extra maatregelen voor kusthavens
Ook voor de vier kusthavens Zeebrugge, Oostende, Blankenberge en Nieuwpoort ligt er nu een voorkeursalternatief. Vooral in de eerste drie havens zullen al in de komende decennia veel extra kustbeschermingsmaatregelen moeten worden genomen.
Zo moet de voorhaven van Zeebrugge op veel plaatsen worden opgehoogd binnen 35 jaar. Ook moet er een sluis of stormvloedkering komen in de jachthavens van Blankenberge en Zeebrugge. In de haven van Nieuwpoort wordt momenteel al een stormvloedkering gebouwd.
Na openbaar onderzoek definitief
Het strategisch beleidsplan Kustvisie is nog een ontwerp. Van 27 februari tot en met 26 april wordt een openbaar onderzoek georganiseerd voor het grote publiek. Mensen kunnen dan reageren. Na het openbaar onderzoek zal het definitieve beleidsplan worden voorgelegd aan de Vlaamse regering voor de definitieve goedkering.
Lydia Peeters, Vlaams minister van Mobiliteit en Openbare Werken, spreekt van een echt huzarenstukje. “Met het ontwerp voor het strategisch beleidsplan Kustvisie willen we onze kust op lange termijn beschermen. De voorgestelde ingrepen zijn haalbaar en bieden ook alle kansen om onze kust op lange termijn aantrekkelijk te houden voor iedereen.”
OOK ACTIEPLAN
Behalve de visie voor de lange termijn is er ook het Actieplan 2024-2034 opgesteld, met in totaal 24 acties. Hierin is een integrale aanpak geformuleerd. Naast kustbescherming is er ook oog voor natuurbeheer en natuurontwikkeling, toerisme en recreatie, economische ontwikkelingen aan de kust, omgaan met verzilting en verzekeren van een goede afwatering. Elke tien jaar wordt er een nieuw actieplan gemaakt.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.