De gemeenten Rotterdam en Capelle aan den IJssel, de hoogheemraadschappen van Delfland en van Schieland en de Krimpenerwaard, waterschap Hollandse Delta en Evides Waterbedrijf hebben hun samenwerking vernieuwd onder de noemer van Alliantie Waterkracht. Zij streven naar een gezamenlijke programmering van projecten en activiteiten per gebied.
Hiervoor hebben de bestuurders van de zes partijen afgelopen maandag het bestuursakkoord Water & Klimaat ondertekend. Zij hebben afspraken gemaakt over samen programmeren, financieren en uitvoeren. De organisaties gaan nu een uitvoeringsagenda opstellen, die ze elk jaar actualiseren. Voor de samenwerking is ook een naam bedacht: Alliantie Waterkracht.
Alles onder één paraplu
“Het nieuwe is vooral dat we alles in verband met het stedelijk watersysteem onder één paraplu hebben gebracht”, licht Corjan Gebraad toe. “We gaan thema’s als waterveiligheid en omgaan met digitale gegevens nu veel meer gezamenlijk oppakken.” Gebraad is bestuursadviseur bij het watermanagement team van de gemeente Rotterdam en houdt zich met name bezig met klimaatadaptatie.
Corjan Gebraad
Hij vertelt dat de partijen al lang samenwerken, met als een goed voorbeeld de Rotterdamse Samenwerking in de afvalwaterketen (RoSA) sinds 2013. Vanwege de grote uitdagingen in verband met klimaatverandering, energietransitie en woningbouwopgave is deze samenwerking tegen het licht gehouden. Dat heeft geleid tot de alliantie.
“Het gaat om ingewikkelde opgaven waarvoor het stedelijk watersysteem een heel belangrijke basis is. Daarom hebben we besloten om alle thema’s die hiermee een relatie hebben, onder een akkoord met bestuurlijke afspraken te brengen. Zo kunnen wij gezamenlijk meer richting geven. We doen nu lokaal wat er eerder op landelijk niveau bij het Bestuursakkoord Water is gebeurd.”
Ook samenwerking bij digitalisering
In het bestuursakkoord zijn concrete afspraken gemaakt rondom vier thema’s: samenwerking in waterketen en watersysteem, samenwerking in waterveiligheid, maatschappelijke transities en externe ontwikkelingen, en samen uitvoeren in verbinding met de stad. Bij elk thema’s is vermeld wat de partijen willen behouden, wat beter kan en wat ze gaan doen.
Gebraad noemt de circulariteit van de waterketen. “Hierbij moeten we nog stappen zetten. De kernvraag is: hoe gaan we in de regio op langere termijn om met afkoppelen, zodat er minder regenwater naar de zuivering gaat? Zijn dan bijvoorbeeld minder rioolwaterzuiveringen nodig of verdelen wij het afvalwater op een andere manier over de zuiveringen? Er worden hiernaar momenteel studies op lokale en regionale schaal uitgevoerd.”
Een tamelijk nieuw onderwerp voor de samenwerking is digitalisering en de omgang met data. “De organisaties zijn hiermee nog vooral intern bezig. Wij kunnen er veel meer uithalen als we samen bekijken wat ons echt verder helpt. Daarom willen we gegevens over operationele processen beter met elkaar delen.”
Gezamenlijke programmering per gebied
In het akkoord staat dat water ‘weer méér een ordenend principe’ wordt. Het uitgangspunt bij ruimtelijke ontwikkelingen is dat water en bodem richtinggevend zijn, zegt Gebraad. “Bij onder meer de bouw van woningen in de buurt van keringen en buitendijks is het erg belangrijk dat we vroeg met elkaar om tafel zitten over de toepassing van de eisen vanuit klimaatadaptatie. Dat helpt om de vaart erin te houden.”
Bestuurlijke afspraken maken is de eerste stap, maar ze in de praktijk uitvoeren is vaak een verhaal apart. Dat kwam volgens Gebraad bij de voorbereiding aan de orde. “Veel uitvoeringsplannen worden nog eerst binnen de eigen organisatie dichtgetimmerd en op het eind besproken met de partners. Deze plannen willen we aan de voorkant al bij elkaar leggen. We streven naar een gezamenlijke, meer integrale programmering per gebied. Dit vraagt om het soms intern net iets anders te doen.”
Het bestuursakkoord besteedt de nodige aandacht aan ‘samen uitvoeren met de stad’. Gebraad wijst op de wijkaanpak van het initiatief Rotterdamse Weerwoord voor het klimaatbestendig maken van de stad. “Burgers en ondernemers worden al meteen vanaf het begin betrokken bij activiteiten zoals de inrichting van waterpleinen. Dat gebeurt door bestaande netwerken te benutten en waar deze ontbreken, nieuwe te creëren. De ervaringen zijn erg goed. Wij gaan daarom deze werkwijze veel meer toepassen.”
VIER MOTTO’S
Waterschap Hollandse Delta heeft in een schriftelijke reactie aan H2O de bestuurlijke afspraken toegelicht, mede namens de andere leden van de Alliantie Waterkracht. Gedeeltelijk komt het waterschap met dezelfde punten als Corjan Gebraad, maar een aantal andere is nog interessant om te noemen. Zo laat Hollandse Delta weten dat alleen een fysieke aanpassing van het stedelijke watersysteem onvoldoende is. “Onze verhouding tot burgers, een ander gebruik van de buitenruimte en de verbinding met andere stedelijke opgaven zijn eveneens van belang. Oplossingen komen ook niet alleen vanuit onze professionele organisaties. Aansluiten op lokaal initiatief is net zo belangrijk.”
Hollandse Delta wijst in dit verband op de vier motto’s voor een echt ‘Rotterdams Water Partnership’ die in het bestuursakkoord zijn opgenomen:
- We werken aan stedelijk waterbeheer als – waren we – één organisatie.
- Samenwerken = luisteren + doen.
- Onze inwoners, bedrijven en instellingen zijn onze waterpartners.
- Buiten moet het gebeuren.
Het waterschap gaat ook in op wat de samenwerking inhoudt. ‘De essentie is dat we onze krachten nog intensiever willen bundelen om ‘water’ vroegtijdig te verbinden aan maatschappelijke ontwikkelingen. Samen hierin optrekken maakt de ‘stem van water’ sterker.” Onder andere deze twee afspraken geven hieraan invulling: de monitoring van klimaatadaptatie in de stad en het opstellen van zogeheten ontwikkelkaders dijken. Met behulp van deze kaders worden de waterveiligheidsopgave en de ruimtelijke plannen in een gebied in een vroeg stadium op elkaar afgestemd.
De ‘puzzelstukjes’ van het bestuursakkoord worden getoond door (van links naar rechts, eerst bovenste dan onderste rij): wethouder Vincent Karremans (Rotterdam), hoogheemraad Paul van den Eijnden -Tasseron (HHSK), hoogheemraad Manita Koop (Delfland), wethouder Harriët Westerdijk (Capelle aan den IJssel), directeur Annette Ottolini (Evides) en heemraad Joke Geldhof (WSHD) I Foto: Eric Fecken
MEER INFORMATIE
Gezamenlijk bericht van de alliantie
H2O Actueel: Rotterdams Weerwoord
H2O Vakartikel: Optimalisatiekansen circulaire waterketen Rotterdam 2050
H2O Vakartikel: De Rotterdamse langetermijnvisie voor een circulaire waterketen in 2050
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.