Het kunstmatige vogeleiland Stern in de Eems is in vijf jaar tijd uitgegroeid tot een belangrijk broedgebied voor trekvogels. Dat blijkt uit metingen van Sovon Vogelonderzoek Nederland in opdracht van de provincie Groningen. Vooral de noordse stern en de visdief komen er graag.
Het broedeiland werd in de winter van 2017/2018 aangelegd voor de kust van de Eemshaven met zand en keileem dat vrijkwam bij de vaargeulverdieping. Het is een van de maatregelen voor natuurherstel van het Programma Eems-Dollard 2050.
Op het eiland van circa 2 hectare vinden broed- en trekvogels voldoende voedsel, plaatsen om voor hoogwater te vluchten en om rustig te kunnen broeden. Dat moet hen weglokken van de bedrijventerreinen in de Eemshaven, waar ze eerder veel overlast veroorzaakten en regelmatig tegen windmolens en hoogspanningslijnen aan vlogen.
Die opzet lijkt geslaagd: volgens Sovon is het broedeiland voor de kust van Bierum nu een van de beste broedplekken in het Waddengebied. In 2022 broedden er vijftien verschillende vogelsoorten, waaronder de bedreigde bontbekplevier, noordse stern en visdief.
Grootste kolonies
Het meest talrijk was de kokmeeuw, met 1536 broedende paartjes. Broedende visdieven werden 945 keer geteld, noordse sterns 144 keer. Dat is voor beide bedreigde soorten ongeveer een derde van de populatie in de hele Nederlandse Waddenzee, en daarmee zijn het de grootste kolonies, aldus het Sovon-rapport.
In vergelijking met andere kolonies in het Waddengebied noemt Sovon het broedsucces van de visdief met gemiddeld ruim 1 jong per paar ‘goed’ en dat van de noordse stern met gemiddeld 0,7 jong per paar ‘redelijk’.
Dit succes lag in 2021 onder vuur door een vos, die het soms droogvallende eiland in de loop van het broedseizoen wist te bereiken en veel jonge sterns doodde. Vanwege de grote impact op de bedreigde vogels heeft de provincie Groningen toen een ontheffing verleend voor de bestrijding van vossen in de omgeving van het broedeiland.
Kale bodem
Ook in 2022 hebben wildcamera’s meerdere malen een vos op het eiland gesignaleerd, maar dankzij een nieuw geplaatste elektrisch raster heeft die de nesten toen niet bereikt.
Het eiland is in beheer bij Natuurmonumenten, die het jaarlijks geschikt maakt voor broedende sterns. Deze vogels hebben een voorkeur voor leefgebieden met een kale bodem, terwijl Stern de afgelopen jaren steeds meer begroeid raakte. In het voorjaar van 2022 heeft Natuurmonumenten het eiland daarom weer helemaal kaal gemaakt.
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.