Een stuk van de Ringdijk in Amsterdam wordt van binnenuit versterkt met dijkstabilisatoren. Bij deze innovatieve techniek wordt de dijk met ankers vernageld aan de ondergrond. Daardoor kan de Ringdijk zijn bestaande vorm behouden.
Het is voor de eerste keer dat de techniek wordt toegepast bij een waterkerende dijk. Er worden rond de zevenhonderd ankers geplaatst in een kilometer lang stuk van de Ringdijk aan de zuidkant van de Ringvaart. De dijk is hier wel hoog maar niet sterk genoeg om bescherming te bieden tegen extreem hoogwater. Het project vindt plaats in het Amsterdamse stadsdeel Watersgraafmeer.
Waternet is opdrachtgever namens Waterschap Amstel, Gooi en Vecht. De werkzaamheden worden uitgevoerd door JLD Contracting. Dit bedrijf heeft de dijkstabilisator ook ontwikkeld, in samenwerking met ingenieurs- en adviesbureau Antea Group, kennisinstituut Deltares en geologisch onderzoeksbureau Wiertsema & Partners. De innovatie wordt financieel ondersteund door de Projectoverstijgende Verkenning (POV) Macrostabiliteit, onderdeel van het Hoogwaterbeschermingsprogramma. Binnen de POV zoeken waterschappen, bedrijven en kennisinstellingen samen naar innovaties om dijkversterking beter, sneller en goedkoper te maken.
Dijkversterking maatwerk
“Hiermee hebben we er weer een techniek bij in onze gereedschapskist”, zegt Martin Schepers. Hij werkt bij Waterschap Rivierenland en is van daaruit programmamanager van de POV Macrostabiliteit. “Dijkversterking wordt steeds meer maatwerk. Bij elke dijk zoeken we naar de juiste oplossing. Dat kan in bepaalde gevallen de dijkstabilisator van JLD zijn. Deze techniek is vooral geschikt voor keringen met weinig ruimte eromheen en een niet te groot veiligheidstekort.”
De ankers worden geplaatst in het binnenwaartse talud van de Ringdijk. Van het stuk van een kilometer moet zeshonderdvijftig meter worden versterkt, vertelt Schepers. “Om de anderhalve meter wordt een anker in de ondergrond vernageld. Meestal in één rij maar op de zwakste plekken in twee rijen. Met klein materieel wordt eerst de toplaag afgegraven, waarna de ankers worden aangebracht met een ankermachine. Dit gebeurt op een relatief klein werkvak.”
Ankers in grond geprikt
Schepers legt uit hoe de techniek werkt. “Omdat de waterdruk aan de ene kant hoger is dan aan de andere kant, wil de dijk afschuiven. De machine prikt door het schuifvlak heen een gat in de grond en duwt tegelijkertijd het anker erin. Het anker heeft een achttien meter lange stang van kunststof basaltachtig materiaal. Aan de onderkant van het anker zit een schepje dat na plaatsing opentrekt. Het anker zit dan vast. Vervolgens schuift er een paneel overheen, dat met een grote schroef wordt aangedraaid.”
Deze flexibele constructie brengt spanning op de grond. “De grond rondom het anker gaat zich gedragen alsof er heel veel grond bovenop ligt. Daarom zal de grond niet meer wegglijden.” Door toepassing van de techniek hoeft de dijk niet verbreed of verhoogd te worden. Ook is het niet nodig om bomen te kappen, tot opluchting van de buurtbewoners. Schepers: “De bomen staan op een lijn waar normaal damwanden zouden worden geplaatst. Nu prikken we onder de bomen door.”
Sterkteberekeningen
De bedoeling is dat de werkzaamheden in ieder geval in februari 2019 zijn afgerond. Schepers denkt dat het sneller kan. “Op dit moment wordt één anker per half uur geplaatst. Met meer ervaring kan het tempo omhoog naar dertig tot veertig ankers per dag.” De POV Macrostabiliteit maakt tegelijkertijd sterkteberekeningen. “Die willen we in februari klaar hebben. We kunnen de sterkteberekeningen dan opnemen in technische publicaties.”
Schepers wil tot slot nog iets zeggen over de samenwerking bij het project in Amsterdam. “Het is belangrijk dat een mkb-bedrijf een innovatie wil ontwikkelen en een opdrachtgever de toepassing ervan mogelijk maakt. Waternet toont als formele opdrachtgever lef. Aan Waterschap Amstel, Gooi en Vecht wordt een veilige dijk geleverd, terwijl de POV en daarmee de andere waterschappen alle kennis ook krijgen.”
MEER INFORMATIE
Waternet over de dijkversterking
JLD over de techniek
Activiteiten van POV Macrostabiliteit
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.