Onderzoekers van Wageningen University en de Radboud Universiteit onderzochten hoe ongewervelde waterdiertjes en planten een bijdrage kunnen leveren aan de waterzuivering. Wat blijkt: planten zijn in staat voedingsstoffen uit het water te halen en de diertjes kunnen een deel van het slib opruimen.
Na het zuiveren van afvalwater blijft er bij de rioolwaterzuiveringen slib achter. Dit opruimen of verwerken is een kostbare klus. De onderzoekers van de WUR bekeken hoe waterdiertjes een bijdrage kunnen leveren aan het opruimen van dit slib. “We hebben drie verschillende diertjes, wormpjes, dansmuglarven en slakken, in alle mogelijke combinaties losgelaten op het slib van drie verschillende zuiveringen”, legt WUR-onderzoeker Tom van der Meer, die binnenkort promoveert op dit onderzoek, uit.
Tom van der MeerHet doel van ons onderzoek was op een technische manier kijken naar de effecten van samenwerking tussen de verschillende organismen op de zuivering. “Dit om de zelfreinigende processen die normaal in de natuur plaatsvinden al op de zuivering uit te voeren onder gecontroleerde en geoptimaliseerde omstandigheden”, zegt Van der Meer.
De onderzoekers zagen dat de samenwerking tussen de verschillende diertjes een positief effect heeft. “Hoe viezer het slib, hoe effectiever de samenwerking tussen de drie verschillende diertjes was. Bijkomend voordeel was nog dat het gegraaf van de dieren zorgt voor genoeg zuurstof in het slib. Dat voorkomt methaanvorming.”
Op zichzelf genomen waren de dansmuglarven het meest succesvol. Slib met deze larven erin brak wel vijf keer sneller af dan slib waar ze niet in zaten. “Leuk is ook dat de zware metalen uit het slib, grotendeels achterbleven in het poppenhuidje dat de larven afleggen als ze uitkomen. Dat betekent dat je schone muggen overhoudt.”
Het onderzoek van de Radboud Universiteit was gericht op het verwijderen van voedingsstoffen uit het afvalwater met behulp van planten. Van der Meer: “Ook daar zijn positieve resultaten geboekt. Daarom gaan we opschalen en de zuiveringsmethoden met planten en dieren combineren. Dat doen we samen met twee waterschappen, HHNK en HDSR.”
De waterschappen werken aan een testinstallatie die circa 75 kuub afvalwater per dag gaat zuiveren met behulp van de bevindingen uit dit onderzoek. “Natuurlijk zijn er nog open vragen en als onderzoeker wil je altijd meer weten. Maar ik ben er echt overtuigd dat deze methode op een relatief goedkope en energiezuinige manier een bijdrage kan leveren aan het verwerken van het restslib op de zuiveringen.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.