secundair logo knw 1

OPINIE - De chemische waterkwaliteit is in 2018 weer een klein stukje ‘minder slecht’ geworden, met het laagste aantal aangetroffen bestrijdingsmiddelen sinds er door Delfland wordt gemeten. Maar gaat het nu echt beter?

Door Hans Middendorp

Hans Middendorp vk 180 Delfland waarschuwt zelf dat het doel van een gezonde waterkwaliteit met veel verschillende planten en dieren ‘nog niet binnen handbereik is, daarvoor is nog een behoorlijke verbetering nodig’.

Het liefst wil je natuurlijk helemaal geen bestrijdingsmiddelen in het oppervlaktewater. Feit is dat het aantal chemische gewasbeschermingsmiddelen dat boven de wettelijk toegelaten concentratie uitkomt, in Delfland is gezakt van 16 middelen in 2017 naar 12 middelen in 2018.

Echter, de totale concentratie van alle bestrijdingsmiddelen samen is weer licht gestegen. Dat komt dus neer op een hogere concentratie per overgebleven bestrijdingsmiddel. “Het is net als in het verkeer. Rijd je nou echt zoveel veiliger als je niet 16 maar 12 bekeuringen krijgt voor te hard rijden, terwijl je snelheid gemiddeld wel hoger was?”

De bestrijdingsmiddelen die op de meeste locaties de norm overschreden, zijn imidacloprid, pirimicarb en carbendazim (verboden sinds 2016).

Toxiciteitsanalyse
Een analyse van de toxische effecten van de aangetroffen bestrijdingsmiddelen ontbreekt helaas in de Delflandse waterkwaliteitsrapportage. Standaardbegrippen uit de toxicologie, zoals LC50 (lethal concentration voor 50% van de testorganismen zoals bijv. watervlooien)  en EC50 (effective concentration waarbij 50% van de testorganismen een niet-dodelijk effect laten zien), worden nergens genoemd.

Imidacloprid (merknaam: Admire) en vergelijkbare stoffen (neonicotinoïden) zijn misschien relatief onschuldig voor mensen maar een sluipmoordenaar voor watervlooien, vlokreeftjes en ander klein waterleven. Die vormen wel de basis waarop de hele voedselketen steunt. Zulke systemische middelen veroorzaken niet alleen directe sterfte, maar de watervlooien etc. die het overleven krijgen ook minder nakomelingen waardoor hun aantallen uiteindelijk flink teruglopen. En er dus minder te eten is voor kleine visjes. 

Imidacloprid
Zo is wetenschappelijk aangetoond dat imidacoprid in het slootwater niet alleen schadelijk is voor watervlooien en andere kleine waterbeestjes, maar dat het ook effect heeft buiten de sloot op de zangvogels in de omgeving!

Dan ligt het toch voor de hand om een inschatting te maken van de toxiciteit van de in Delfland waargenomen concentraties Imidacloprid? En dat moet je dus voor elk aangetroffen bestrijdingsmiddel doen.

En dan is er nog zoiets als het cumulatieve effect: een mengsel van bestrijdingsmiddelen is vaak giftiger dan verwacht op basis van toxiciteit per afzonderlijke stof. Daar moet Delfland als waterkwaliteitsbeheerder dus ook goed naar kijken, wil je de ecologische doelen van de KRW halen.

Hans Middendorp is consultant strategie, water en ruimte, klimaatadaptatie en circulaire economie 

Typ je reactie...
Je bent niet ingelogd
Of reageer als gast
Loading comment... The comment will be refreshed after 00:00.

Laat je reactie achter en start de discussie...

h2ologoprimair    PODIUM

Podium is een platform voor opinies, blogs, het redactioneel en door waterprofessionals geschreven artikelen. Deze bijdragen (UITGELICHT) zijn voor rekening van de auteurs.
H2O heeft voor Uitgelicht geen bemoeienis met de inhoud, behoudens de beoordeling of de bijdrage in aanmerking komt voor plaatsing. De artikelen mogen geen commerciële grondslag hebben.

(advertentie)

Laatste reacties op onze artikelen

Waarom dure, complexe en onderhouds intensieve ondergrondse oplossingen stimuleren als je water ook bovengronds kunt opvangen?
Begin eerst maar met het Veluwe meer en de randmeren uit te diepen en baggeren....perfecte opslagbuffer voor overvloed aan water.
@SebastiaanDat is een goede vraag als we het over de waterkwaliteit van rivieren hebben, maar in dit project zijn vooral kleine watertjes gemeten. Dat komt niet uit het buitenland, dus daar zullen we echt zelf mee aan de slag moeten!
Bijzonder. Veel waterschappen spreken nog van ‘aan en afhaakproblematiek’ waarbij de zorg juist is voor afhakende bedrijven, lees verminderde heffingsopbrengsten.
Natuurlijk is het slim als bedrijven afhaken, met duurzamere zuivering, eventueel gevolgd tot eigen directe lozing in gebied, en vervolgens tot eigen waterhergebruik. Prima.
Maar aub geen dogma. We spreken nog steeds over stedelijk afvalwater, waarbij het bedrijfswater zeker af en toe een waardevolle bijdrage is in de gehele keten.
In @KNW, @skiw, @vemw @dbc verband nog maar eens over spreken.
Reintje Paijmans Kriens Waterschapsverkiezingen: apart of niet?
"Kennis van Waterbeheer" en "Provinciaal bestuur"  voor een groot deel van onze bevolking, is naar mijn ervaring heel gering. De situatie  is per provincie ook geheel anders. Of je nu in Zuid-Holland woont of in Drenthe: water aanvoer, afvoer  en tekort zijn niet met elkaar te vergelijken. De grenzen vallen niet samen. 
Ik heb als geograaf ook veel te maken gehad met wat dat voor problemen voor de bevolking, stadsbesturen en waterschappen veroorzaakte. Stadsbesturen hebben, zeker in de huidige tijd, andere, grotere problemen op hun agenda staan. Op welke manier moet, kan betere voorlichting opgelost worden? Ik heb lezingen gegeven, excursies georganiseerd, bestuursleden van de waterschappen daarbij uitgenodigd en wat ik ook erg belangrijk vind, aan het voortgezet onderwijs voorlichting, onderwijs gegeven. Bij excursies vroeg ik aan de ouders van de leerlingen of zij "mee wilden helpen" met vervoer, eten, geld ophalen voor de bijkomende kosten. Vaak meldden meer ouders zich aan dan eigenlijk nodig was, maar dat had voor de waterschappen in velerlei opzicht positieve gevolgen.
"Samenwerking", overleg met de landen waar de rivieren ontstaan en door stromen, afspreken hoeveel water ieder land wil, kan, mag gebruiken, afvoeren, dat zijn problemen, die nauwelijks bekend zijn bij de bevolking.
Ik hoop dat dit soort onderwerpen net zo belangrijk worden gevonden als problemen met  auto rijden, parkeren en boodschappen doen.
Ik wens Nederland veel succes.