In het beheergebied van het waterschap Amstel, Gooi en Vechtstreek zijn in zes jaar tijd zeventien kilometer natuurvriendelijke oevers langs boerensloten aangelegd. De waterkwaliteit van deze sloten is er sterk op vooruitgegaan.
De natuurvriendelijke oevers zijn aangelegd in het kader van het project Boeren als Waterbeheerders dat van 2009 tot en met 2016 liep. Het waterschap werkte hierbij samen met 21 boeren in de buurt van Abcoude, Muiden en Weesp. “Een mooi project”, zegt Pieter Kruiswijk, bestuurder van waterschap Amstel, Gooi en Vechtstreek en zelf boer in een ander gebied. “De boeren zijn net als wij enthousiast over de resultaten. Zo blijkt uit onze evaluatie van het project dat het water van de sloten duidelijk schoner is dan vroeger.”
Bij het natuurvriendelijk inrichten van de oevers wordt een stukje van het boerenland vanaf de sloot afgezet. Hier krijgen oever- en waterplanten de ruimte. Zij bieden plaats aan kleine waterbeestjes en daarop komen vissen en vogels af. Kruiswijk: “De oevers zijn ruiger en bloemrijker geworden. De ecologische diversiteit is aanzienlijk toegenomen. De boeren worden gecompenseerd voor de reductie van het land dat zij kunnen gebruiken. Ze ontvangen hiervoor van ons een vergoeding.”
Er zijn afspraken gemaakt over het onderhoud van de oevers door de boeren. Zij volgen een standaard protocol. Slechts een deel van de planten wordt voor de winter uit de sloot verwijderd. “We laten plukken planten staan”, zegt Kruiswijk. “Deze onderhoudsmethode is wennen, want het is gebruikelijk is om een sloot voor de winter kaal te maken.”
De aanleg van natuurvriendelijke oevers in het beheergebied van het waterschap Amstel, Gooi en Vechtstreek is met ingang van dit jaar anders geregeld. Kruiswijk licht toe: “Voortaan is het Agrarisch Gebiedscollectief, een samenwerkingsverband van de organisaties op het gebied van agrarisch natuurbeheer, verantwoordelijk voor de aanleg en het onderhoud van de oevers in ons werkgebied. Dit collectief onderhoudt het rechtstreekse contact met de boeren, waarbij wij voor ondersteuning zorgen. We willen de natuurvriendelijke oevers uitbreiden. Hiervoor komen pakketten in een aantal gebieden beschikbaar.”
Een interessant gegeven is dat 80% van ons drinkwater thuis wordt verbruikt. Daar ligt een enorme uitdaging, maar ook een kans om echt verschil te maken. Door slimmer om te gaan met de distributie van water, kunnen we helpen om het verbruik te verminderen zonder dat we daar veel van merken. Dit zou niet alleen helpen om onze waterbronnen te sparen, maar ook de druk op het systeem tijdens droge perioden verlagen.
Dit gaat verder dan alleen maar korter douchen; het gaat om een bewuste verandering in ons dagelijks leven om ervoor te zorgen dat er genoeg water is voor iedereen. Iemand iets gunnen. Beginnen met het nadenken over de oplossingen menukaart ook met water zoals we dat met energie doen - waar kunnen we besparen, hoe kunnen we efficiënter zijn, en hoe kunnen we ons aanpassen aan nieuwe omstandigheden?
Er is geen eenduidige oplossing voor het probleem, en additionele productie levert ons op langere termijn niets op. Misschien is het tijd om deze uitdaging aan te gaan en te kijken naar hoe we thuis ons watergebruik kunnen optimaliseren.