Na de watercrisis vorig jaar, stevent Italië opnieuw af op een noodsituatie door de droogte. De belangrijke rivier de Po voert 61 procent minder water af dan normaal in deze tijd van het jaar. Boeren- en milieuorganisaties vrezen nu voor een nieuw watertekort komende zomer. Om erger te voorkomen moeten er een task force en een nationale waterstrategie komen, klinkt het in regeringskringen en daarbuiten.
Door een nieuwe droogteperiode en de geringe sneeuwval in de Alpen ontstaat er wederom een noodsituatie in Noord-Italië. Het waterpeil in grote meren is sterk gedaald. In het Gardameer kan het kleine eiland San Biagio nu te voet worden bereikt. Venetië, waar overstromingen normaal gesproken de grootste zorg zijn, heeft te maken gekregen met ongewoon laag water, waardoor gondels, watertaxi's en ambulances niet meer door de kanalen van de waterstad kunnen varen.
Precair
Vorig jaar juli riep Italië door de ergste droogte in 70 jaar de noodtoestand uit voor de gebieden rondom de Po. Er viel 40 procent minder regen dan normaal. De situatie was precair, de langste rivier van Italië is een belangrijke bron voor irrigatie van gewassen en is daarmee goed voor ongeveer een derde van de landbouwproductie in het land. 40 procent van het bruto binnenlands product van Italië is direct of indirect afhankelijk van het water van de rivier.
Boeren vrezen nu de nieuwe droogtecrisis. “De situatie is erger dan vorig jaar, toen de hele Italiaanse landbouwsector door de droogte 6 miljard euro schade leed door verloren oogsten. Als dit zich herhaalt, is dat voor de bedrijven niet te dragen", zegt Luigi Simonazzi van Coldiretti, de Italiaanse landbouworganisatie. Maar niet alleen de boeren worden getroffen, ook een deel van de waterkrachtcentrales in Noord-Italië is tot stilstand gekomen.
De droogte is volgens experts het gevolg van klimaatverandering. Ze heeft zich sinds de winter van 2020-2021 opgebouwd, zegt klimaatonderzoeker Massimiliano Pasqui van het Italiaanse wetenschappelijke onderzoeksinstituut CNR tegen de krant Corriere della Sera. Om uit de crisis te komen moet er veel neerslag vallen, aldus de onderzoeker. "We hebben 50 dagen regen nodig."
Task force
Minister Nello Musumeci van Civiele Bescherming kondigde vorige week in een interview met de krant La Stampa aan dat hij in het kabinet zal pleiten voor het instellen van een task force. Die moet met ‘een reeks interventies op korte, middellange en lange termijn’ bewerkstelligen de ‘verwoestende gevolgen van de droogte, een verschijnsel dat inmiddels een gewoon verschijnsel lijkt te zijn, te neutraliseren of in ieder geval te verminderen’.
Volgens Musumeci moet er op de korte termijn een rantsoeneringsplan voor drinkwater komen. “Het gebruik van drinkwater voor niet-huishoudelijke doeleinden zou in kritieke gebieden aan banden kunnen worden gelegd.” Voor de middellange termijn denkt hij aan de aanleg van regenwaterbuffers.
De Italiaanse milieuorganisatie Legambiente roept het kabinet op met een nationale waterstrategie te komen om de waterbeschikbaarheid te reguleren. Volgens de milieuorganisatie zijn daarbij hergebruik van gezuiverd afvalwater in de landbouw, de omschakeling naar minder water vragende gewassen en efficiëntere irrigatiemethoden van cruciaal belang.
Maar in het waterbeheer spelen ook andere problemen. Zo gaan grote hoeveelheden water verloren door de slechte kwaliteit van waterleidingen. Op nationaal niveau wordt daardoor zo'n 36 procent aan water verspild.
De vraag is of dat dan komt door alleen de waterkwaliteit of dat het komt omdat we, bijvoorbeeld, gewoon gruwelijk dicht bevolkt zijn en ik al heel wat weilanden en dergelijke omgezet heb zien worden in woningen.
Mijn idee is overigens niet om te infiltreren in bestaande vennen - dat zou inderdaad de ecologie van die vennen veranderen – maar in aangelegde plassen (met een oppervlak minder dan 0,1 procent van de Veluwe). Die vallen droog, enkele dagen nadat infiltratie stopt. Infiltratieplassen hebben landschappelijk gezien wellicht wat waarde (als je saai naaldbos daarvoor kapt), aangaande natuur is die inderdaad beperkt.
Zeg 10 jaar geleden al waarschuwde ik dat we in 2027 in Nederland nooit de KRW doelen gaan halen. Ik betreur het ten zeerste dat ik gelijk ga krijgen. Ik voorspel nu dat we in 2030 met de mond vol tanden staan als Brussel ons vraagt wat onze plannen/maatregelen zijn om de Veluwe natuur en biodiversiteit te herstellen. Zonder fors ingrijpen in de waterbalans van het Veluwemassief gaan we verdroging echt niet bestrijden en zullen beken en sprengen niet structureel meer water voeren. Dat geef ik je op een briefje.