Waterschap Drents Overijsselse Delta geeft een vervolg aan de Smart Energy Hub op de rwzi Hessenpoort in Zwolle. Na een geslaagde full-scale test van enkele dagen in februari, gaat het waterschap in een meerjarige pilot onderzoeken of pure zuurstof de traditionele beluchting van de rwzi kan vervangen. Een ruime meerderheid van het algemeen bestuur van WDOD gaf vanmiddag groen licht voor de proef.
Het waterschap trekt 1,7 miljoen euro uit voor de test die 5 jaar duurt. Op het terrein van rwzi Hessenpoort wordt een elektrolyser geplaatst, waarmee waterstof wordt geproduceerd. Bij de productie komt pure zuurstof vrij die wordt gebruikt voor het beluchten van actief slib. De verwachting is dat door de techniek het elektriciteitsverbruik van de rwzi zal halveren, wat een flinke reductie van de energiekosten zou betekenen. De proef moet uitwijzen of die verwachting uitkomt.
Daar komt bij dat het project bijdraagt een het oplossen van de netcongestie waar de regio Zwolle mee kampt. Daardoor is het onmogelijk om duurzame energie uit zon en wind aan te sluiten op het netwerk. Door in te zetten op de productie van groene waterstof kan deze duurzame energie alsnog worden ontsloten, aldus het voorstel van het dagelijks bestuur. Ook bestaat de mogelijkheid om warmte die vrijkomt bij de elektrolyse te leveren aan bedrijven in de omgeving, maar ook dat moet worden onderzocht.
Samenwerking
De elektrolyser is eigendom van H2-GO, de partner waarmee WDOD in zee gaat. Het bedrijf investeert in de elektrolyser en waterstofinfrastructuur en vermarkt de waterstof, WDOD zorgt voor de zuurstofinfrastructuur en bijhorende procesautomatisering en ontvangt zuurstof en warmte voor het zuiveringspoces. De inbreng van beide partijen wordt vastgelegd in een samenwerkingsovereenkomst. Daarbij geldt als uitgangspunt dat de bedrijfsvoering van de rwzi altijd boven andere belangen gaat, zo staat in het kredietvoorstel.
In het algemeen bestuur waren de meeste fracties positief over het project - Betty Poutsema (ChristenUnie): ‘Het is spannend, niet onverantwoord, het voorstel heeft lef’- , maar er werden ook kritische vragen gesteld over de publiek-private samenwerking en de voordelen die H2-GO daaruit haalt, de keuze voor Hessenpoort als testlocatie, de rol die waterstof gaat spelen in de energietransitie en de financiële risico’s die het waterschap loopt.
Sceptisch
Tilko Gernaat (Gemeentebelangen) zag geen reden voor WDOD om de proef te doen. “De kosten van deze proef komt nu bij onze inwoners te liggen, terwijl wij aan het eind van dit jaar energieneutraal zijn. Laat een ander waterschap dat nog niet zo ver is, de test maar doen.” Ook Jan Visscher (SGP) had zijn twijfels, onder ander over de afspraken met H2-GO en de kosten die op het bordje van het waterschap komen. “Er ligt geen positieve business case onder. Dat maakt ons sceptisch.”
Voor portefeuillehouder Marion Wichard was er geen twijfel: “Dit is een heel reëel voorstel. Hiermee geven we invulling aan verbinding met samenleving. En gezien het enthousiasme van deskundigen moeten we onze traditionele bescheidenheid wat opzijschuiven. In deze spannende tijden met energiecrisis, kan dit enorm bijdragen aan het verminderen van het energiegebruik. Als de proef slaagt kunnen we dit nationaal en zelfs internationaal uitrollen."
Uiteindelijk ging het algemeen bestuur akkoord, met vier stemmen tegen.
LEES OOK
H2O Actueel: Klimaatminister Rob Jetten start proef zuurstofinfuus rwzi Hessenpoort
In het genoemde Stowa rapport wordt een onderscheid gemaakt naar:
Op basis van de nadere uitwerking kunnen technologen en beleidsmedewerkers van waterschappen een gefundeerde keuze maken voor een natuurlijk systeem, afhankelijk van de specifieke situatie op een RWZI en de gekozen opties:
A. Toepassing van een enkel systeem als ‘stand alone’ techniek als uitbreiding van de RWZI, voor upgrading van het effluent (afloop nabezinktank).
B. Als inpassing in een integraal natuurlijk systeem wat naast effluentbehandeling ook recht doet aan de omgeving en waarbij functies zoals het creëren van natuurlijk, levend water, effluentbuffering, recreatie en natuur gecombineerd worden.
De Waterharmonica's nemen de meeste ruimte in, zeker omdat voor een goede verwijdering van medicijnen laag tot zeer lage belaste Waterharmonica's nodig zijn (zie ook Stowa 2013-07). Dus een hydraulische belasting van zeker niet meer dan 0,05 m/dag. Ofwel een ruimte beslag van 2,5 tot 3,75 m2 per inwoner.
Het totale debiet aan gezuiverd afvalwater in Nederland is ca. 2.000.000 m3 per jaar (CBS, data 2020). Dit zou dan neerkomen op een totaal netto ruimte beslag van 4.000 ha in heel Nederland. Zeg 5.000 tot maximaal 10.000 ha. Dit lijkt veel, maar het is wel met gestapelde belangen en mogelijkheden. Stel 25 cm waterberging: 10.000.000 waterberging, stel dat een kwart van de Waterharmonica's als KRW-waardig wordt beschouwd (is best wel reëel): 500 tot 1.000 ha.... En dan nog recreatie, natuur, CO2-vastlegging, stikstofrechten? Vrienden maken, bufferzones rond de rwzi's. Een voorbeeld van een zoektocht, uitgevoerd door het Wetterskip Fryslân: http://www.waterharmonica.nl/reports/LW289-47_005-rapd02-waterharmonica.pdf. Op weg naar 2027?
Ruud Kampf
Rekel/water
Dus bij hoogheemraadschap Delfland kies je een partij. Vervolgens hebben een paar partijen meer zetels dan andere. Daarna wordt er een Bestuursakkoord getekend door alle partijen, waar ook de minder grote (verliezende) partijen zeggenschap in hebben? Er staat ook: "De gezamenlijk gekozen hoogheemraden vertegenwoordigen in het dagelijks bestuur alle fracties". Wat betekent het dan om een fractie te vertegenwoordigen in de praktijk?
In het geval van hoogheemraadschap Delfland is stemmen op een partij dus niet super zinvol, omdat daarna toch met alle andere partijen wordt samengewerkt om tot een Bestuursakkoord te komen. Grote partijen hebben dan niet meer te bepalen dan kleine partijen?