Hoe kunnen we de verontreiniging van bodem en water door medicijnen en multiresistente bacteriën beperken? Deze vraag staat centraal in het grensoverschrijdende project MEDUWA-Vecht(e). Er worden twaalf innovatieve methoden en technieken onderzocht.
MEDUWA is de afkorting van ‘medicijnen uit het water’. De bedoeling is om de kringloop van microverontreinigingen aan te pakken in het pilot-stroomgebied van de Duits-Nederlandse Vecht. Hiervoor worden technische en methodische grenzen verlegd in het waterkwaliteitsbeheer, de veeteelt en de gezondheidszorg voor mensen en dieren. Het project loopt tot 2020 en heeft een budget van 8,45 miljoen euro. Daarvan komt 6 miljoen euro vanuit de Europese subsidieregeling INTERREG.
“Het project omhelst de hele medicijnenketen”, zegt projectcoördinator Alfons Uijtewaal van advies- en projectenbureau Huize Aarde. “Dit is een stap vooruit. De watersector kan het probleem van verontreiniging door humane en veterinaire medicijnen en multiresistente micro-organismen niet alleen oplossen. De gehele keten is aan zet.”
Hierbij werken 27 partijen uit Duitsland en Nederland samen. Aan Nederlandse kant doen onder meer bedrijven uit de watersector, kennisinstellingen en Waterschap Zuiderzeeland mee. De samenwerkingspartners ontwikkelen nieuwe producten en diensten om verontreinigende emissies tegen te gaan. Uijtewaal: “We richten ons zowel op preventieve maatregelen als op maatregelen die een direct effect hebben. Daarvoor is veel onderzoek nodig. In totaal worden twaalf nieuwe methoden en technieken ontwikkeld.”
Enkele voorbeelden van innovaties zijn: een stroomgebied-informatiesysteem om de invloed van maatregelen op de waterkwaliteit te simuleren, een meetinstrument voor de bepaling van de vuilwater-voetafdruk van medicijngebruik en de behandeling van antibiotica-houdende urine en ontlasting met plasma-geactiveerd water. “Allemaal nog vrij prille technieken”, vertelt Uijtewaal. “Het doel is dat de technieken aan het einde van de rit bijna marktrijp zijn. Dan kunnen ze daarna binnen afzienbare tijd worden uitgezet; niet alleen in Duitsland en Nederland maar ook wereldwijd.”
In een interessant artikel in The Guardian wordt het succes gedeeld van onder andere De Grensmaas:
https://www.theguardian.com/environment/2022/sep/20/dutch-rewilding-project-turns-back-the-clock-500-years-aoe
Wat opvalt is de lange termijn waarin dat project zich afspeelt: de planfase begon in 1990.
Nu zijn de grenzen van ons watersysteem bereikt. Maar niet alleen van het water systeem: de biodiversiteit staat onder druk, overal speelt milieuvervuiling: in de lucht, de bodem, het water en de het diepere grondwater. Er zit een grote energietransitie aan te komen en er wordt geroepen om een systeemverandering (het werkelijke probleem is onze engineerings-maatschappij). Daarnaast staan alle sectoren te spingen om mensen: de grenzen zijn bereik van wat in Nederland uitgevoerd kan worden.
Op de achtergrond speelt de exponentiele ontwikkeling van de klimaat verandering: hitte, droogte, extreme neerslag, stormen en extreem weer: ze worden heftiger, talrijker en duren langer. Zo komt ook onze voedselvoorziening (en die van de gehele wereld) onder druk.
Een hybride giga crisis dreigt: alles klapt in een keer om. Zoals een helder meertje in een keer troebel wordt, a la migraine aanval. https://www.delta.tudelft.nl/article/spinoza-winnaars-gaan-migraine-te-lijf
We wisten in 1972 - met het uitkomen van het rapport: Grenzen aan de Groei (MIT - Club van Rome) - dat het deze kant uit zou gaan. We zitten precies op het voorspelde scenario.
Dat betekent voor ons Deltalandje: houd sterk rekening met plan D.
Zowel voor mitigatie (bovenstrooms investeren en voorkomen) als voor de meerslaagse veiligheid liggen veel van de toekomst scenario's buiten Nederland... in Duitsland. Daar ligt een deel van onze onvoorkoombare toekomst.
Nederland kan geen zeespiegelstijging voorblijven. De Waddenzee verdrinkt bij meer dan 3mm/jr. Hoe graag we dat ook zouden willen. Dat beeld moet nu eens duidelijk worden. We zijn kwetsbaar, we blijven kwetsbaar en we worden steeds kwetsbaarder. En we hebben niet de menskracht om te 'dweilen'.
Dat betekent bv: stop de Zuid-plaspolder. Het geeft een compleet verkeerd beeld en een vals signaal van veiligheid.
https://www.waterforum.net/geen-land-ter-wereld-zou-onder-9-meter-nap-bouwen/
Voorkomen is beter dan niet te genezen: maar we zijn 50 jaar te laat om klimaatverandering te voorkomen. De klimaatverandering is een feit. Multi-stress de norm. Het gaat nu voor NEDERland om de vraag waarop we inzetten voor 2100: Ik stel: op naar hoger Nederland en richting Duitsland.
Plaatje: Eindhoven was vroeger een bloeiende badplaats - toneelstuk uit 1982 - toen was het gevoel van urgentie veel hoger dan nu.
https://theaterencyclopedie.nl/wiki/Eindhoven_was_vroeger_een_bloeiende_badplaats_-_Zuidelijk_Toneel_Globe_-_1982-02-06
- Bakel, J. van, E. Querner, G. Rot, G. Schouten, N. Straathof, W. Vaarkamp, J.P. Witte, W.J. Zaadnoordijk (2017) Zicht op Achtergrondverlaging, rapport van de Werkgroep Achtergrondverlaging van de Nederlandse Hydrologische Vereniging, Wageningen, mei 2017.
- Leenen, H. (2014) Reactie op artikel "Tussen Theis en Hantush"van Cees van den Akker, Stromingen, 20, nummer 3, p.65-69.
- Olsthoorn, T. (2014a) De dynamica van de verlaging van Terwisscha of in vergelijkbare situaties, revisited, Stromingen, 20, nummer 1, p15-33.
- Olsthoorn, T. (2014b) Tussen De Glee en Dupuit, revisited, Stromingen, 20, nummer 1, p35-55.
- Olsthoorn, T. (2014c) De fysische onderbouwing van de overdrachtsfactor nader bekeken, Stromingen, 20, nummer 3, p.11-25
- Zaadnoordijk, W.J. (2017) Kanttekeningen bij gebruik van differentiaalvergelijking van v/d Akker, notitie 7 maart 2017, beschikbaar op: http://www.debakelsestroom.nl/kennisbank/attachment/memobijdiffvergvdakker_v4_opm-jvb-20-maart-2017/.
Willem Jan Zaadnoordijk, Flip Witte en Jan van Bakel